Topic outline

  • Общее

  • Раздзел 1. Геаметрычнае чарчэнне

    • § 1. Віды графічных відарысаў Book
      • З дапамогай якіх сродкаў людзі перадаюць адзін аднаму розную інфармацыю? Як вы лічыце, што такое графічны відарыс? 
      • Вы даведаецеся: пра графічную мову;  віды графічных відарысаў і іх ролю ў перадачы інфармацыі пра прадметны свет; пра графічныя відарысы, прызначаныя для перадачы тэхнічнай і тэхналагічнай інфармацыі пра вырабы. 
      • Вы навучыцеся: распазнаваць віды графічных відарысаў.
    • § 2. Чарцёжныя матэрыялы, інструменты і прылады Book
      • Успомніце, на чым выконвалі графічныя відарысы нашы продкі. 
      • Вы даведаецеся: якімі чарцёжнымі інструментамі, матэрыяламі і прыладамі карыстаюцца пры выкананні чарцяжоў, як падрыхтаваць інструменты і прылады да работы.
      • Вы навучыцеся: падрыхтоўваць чарцёжныя матэрыялы і наладжваць чарцёжныя інструменты і прылады, карыстацца імі.
    • § 3. Правілы афармлення чарцяжоў: фарматы лістоў чарцяжоў, маштабы Book

      • Як вы лічыце, якога памеру папера падыходзіць для выканання чарцяжоў?  Ці існуюць стандарты для вызначэння яе памеру?

      • Вы даведаецеся: якія фарматы лістоў паперы выкарыстоўваюць для выканання чарцяжоў, якія маштабы выкарыстоўваюць для графічных відарысаў. 
      • Вы навучыцеся: выконваць унутраную рамку і асноўны надпіс чарцяжа, выкарыстоўваць маштаб пры выкананні чарцяжоў.
    • § 4. Лініі чарцяжа Book
      • Выкарыстоўваючы рысунак 18, растлумачце, чаму графічны відарыс дэталі на чарцяжы мае лініі рознага тыпу.
      • Вы даведаецеся: якімі лініямі выконваюць графічныя відарысы, чаму неабходна выкарыстоўваць розныя тыпы ліній. 
      • Вы навучыцеся: выконваць розныя тыпы ліній у адпаведнасці з ДАСТамі.
    • § 5. Кампаноўка чарцяжа Book
      • На ваш погляд, у якіх адзінках выражаюць лінейныя памеры на чарцяжах дэталей? Якія памеры маюць фарматы А4, А3?
      • Вы даведаецеся: што называецца кампаноўкай чарцяжа, як на лісце паказаць раўнаважнае размяшчэнне ўсіх элементаў чарцяжа.
      • Вы навучыцеся: гарманічна выконваць кампаноўку асобных элементаў відарыса ў выбраным маштабе на пэўным фармаце. 
    • § 6. Шрыфты чарцёжныя Book
      • Якімі літарамі — вялікімі ці друкаванымі — падпісваецца чарцёж? На ваш погляд, ці існуюць правілы ДАСТ на подпісы чарцяжа?
      • Вы даведаецеся: для чаго патрэбны шрыфты, якія яны бываюць. 
      • Вы навучыцеся: выконваць чарцёжным шрыфтам простыя надпісы і размерныя лікі на відарысах прадмета.
    • § 7. Асноўныя правілы нанясення памераў Book
      • Што паказваюць лінейныя памеры? Што абазначаюць вуглавыя памеры?

      • Вы даведаецеся: для чаго неабходна наносіць памеры на чарцяжах дэталей, якія правілы іх нанясення, якія памылкі сустракаюцца ў нанясенні памераў.

      • Вы навучыцеся: рацыянальна наносіць памеры на чарцяжах дэталей.

    • § 8. Дзяленне адрэзка на роўныя часткі. Пабудова і дзяленне вуглоў Book

      • Якія чарцёжныя інструменты вы ведаеце? Якія з іх могуць спатрэбіцца для дзялення адрэзкаў і вуглоў на роўныя часткі? Растлумачце іх прызначэнне.

      • Вы даведаецеся: як падзяліць адрэзак і вугал на роўныя часткі, выкарыстоўваючы толькі цыркуль і лінейку; як пабудаваць вугал, не маючы пад рукой транспарціра.
      • Вы навучыцеся: дзяліць адрэзак, вугал на роўныя часткі; будаваць паралельныя і перпендыкулярныя прамыя пры дапамозе вугольнікаў.
    • § 9. Дзяленне акружнасці на роўныя часткі Book
      • Назавіце асноўныя геаметрычныя пабудовы, якія неабходна выканаць, каб начарціць дэталі, адлюстраваныя на рысунку 34.
      • Вы даведаецеся: як падзяліць акружнасць на роўныя часткі з дапамогай цыркуля і вугольніка.
      • Вы навучыцеся: дзяліць акружнасці на роўныя часткі.
    • § 9.1. Многавугольнікі: пабудова правільных многавугольнікаў па зададзенай старане Book
      • Якія правільныя многавугольнікі вы ўжо ведаеце? У якога многавугольніка ўсе стораны роўны, але ён не з’яўляецца правільным?
      • Вы даведаецся: якія многавугольнікі называюцца правільнымі.
      • Вы навучыцеся: будаваць правільныя многавугольнікі па зададзенай старане з дапамогай цыркуля і лінейкі.
    • § 10. Спосабы пабудовы спалучэння Book
      • Як вы лічыце, якія геаметрычныя пабудовы неабходна выканаць, каб начарціць аб’екты, адлюстраваныя на рысунку 36? 
      • Вы даведаецеся: што такое спалучэнні прадметаў, іх элементы і прынцыпы пабудовы.
      • Вы навучыцеся: выконваць спалучэнні дзвюх прамых, прамой і акружнасці, дзвюх акружнасцей. 

  • Раздзел 2. Праекцыйнае чарчэнне

    • § 11. Праецыраванне формы прадмета. Прамавугольнае праецыраванне на адну плоскасць праекцый Book
      • Успомніце з курса фізікі, як атрымліваецца цень ад прадмета. У чым заключаецца метад Монжа? Чаму цень мае большыя памеры, чым сам прадмет?
      • Вы даведаецеся: што такое праецыраванне, якія яго віды, якім чынам выконваецца праецыраванне прадмета.
      • Вы навучыцеся: выконваць праецыраванне прадмета на адну плоскасць праекцый.
    • § 12. Прамавугольнае праецыраванне на дзве плоскасці праекцый. Метад Монжа Book
      • Які  з адлюстраваных прадметаў адпавядае праекцыі? Свой адказ абгрунтуйце.
      • Вы даведаецеся: прынцып праецыравання на дзве плоскасці праекцый, сутнасць метаду Монжа. 
      • Вы навучыцеся: выконваць двухпраекцыйныя чарцяжы прадметаў.
    • § 13. Прамавугольнае праецыраванне на тры плоскасці праекцый Book
      • Які з адлюстраваных прадметаў адпавядае праекцыі? Свой адказ абгрунтуйце.

      • Вы даведаецеся: пра прынцып праецыравання на тры плоскасці праекцый. 
      • Вы навучыцеся: праецыраваць прадметы на тры плоскасці праекцый, выконваць трохпраекцыйныя комплексныя чарцяжы.
    • § 14. Выгляды чарцяжа. Размяшчэнне выглядаў на чарцяжы Book
      • Што ўяўляе сабой праекцыйная сувязь? Апішыце алгарытм пабудовы трохпраекцыйнага чарцяжа прадмета.

      • Вы даведаецеся: што называецца выглядам чарцяжа, якая колькасць асноўных выглядаў і іх размяшчэнне на чарцяжы, што такое комплексны чарцёж.

      • Вы навучыцеся: правільна размяшчаць прадмет пры пабудове комплекснага чарцяжа, вызначаць неабходную колькасць выглядаў прадмета.

    • § 15. Праекцыі геаметрычных цел на чарцяжах Book
      • Успомніце з курса геаметрыі, што называецца геаметрычнай фігурай і геаметрычным целам. Растлумачце розніцу паміж імі. Прывядзіце прыклады простых геаметрычных фігур.

      • Вы даведаецеся: як утвараюцца геаметрычныя целы, якія праекцыі геаметрычных цел, як праецыруюцца грані і канты прадметаў на плоскасці праекцый.

      • Вы навучыцеся: выконваць комплексны чарцёж геаметрычных цел.
    • § 16. Праекцыі пунктаў на паверхнях геаметрычных цел Book

      • Як праецыруецца пункт на плоскасць праекцыі? Якім чынам праецыруюцца адрэзкі і плоскія фігуры ў адносінах да плоскасцей праекцый?

      • Вы даведаецеся: якім чынам праецыраваць пункт, што знаходзіцца на паверхні прадмета.
      • Вы навучыцеся: выконваць праецыраванне пунктаў, што знаходзяцца на паверхнях геаметрычных цел. 
    • § 17. Асноўныя палажэнні аксонаметрычнага праецыравання Book
      • Параўнайце відарысы а і б. На якім з іх лепш бачна форма прадмета? Свой адказ растлумачце.
      • Вы даведаецеся: што такое аксонаметрыя, якія бываюць віды аксонаметрычных праекцый, як пабудаваць аксонаметрычныя восі.  
      • Вы навучыцеся: будаваць аксонаметрычныя восі рознымі спосабамі.
    • § 18. Пабудова аксонаметрычных праекцый плоскіх фігур і акружнасцей Book
      • Як вы лічыце, у якіх выпадках прадмет мэтазгодна адлюстроўваць у франтальнай дыметрыі?
      • Вы даведаецеся: як выконваецца пабудова аксонаметрычных праекцый плоскіх фігур і акружнасцей. 
      • Вы навучыцеся: будаваць франтальную дыметрыю і прамавугольную ізаметрыю плоскіх фігур, выконваць прамавугольную ізаметрыю акружнасці.
    • § 19. Аксонаметрычныя праекцыі геаметрычных цел. Знаходжанне пунктаў, якія ляжаць на паверхні геаметрычных цел Book

      • Вызначыце спосабы пабудовы аксонаметрычных праекцый і іх асаблівасці. Як будуюць аксонаметрычныя праекцыі плоскіх фігур?

      • Вы даведаецеся: як пабудаваць прамавугольныя ізаметрычныя праекцыі геаметрычных цел, як знайсці пункты на іх паверхнях.
      • Вы навучыцеся: выконваць прамавугольныя ізаметрычныя праекцыі геаметрычных цел, знаходзіць пункты на іх паверхнях.
    • § 19.1. Сячэнне геаметрычных цел праецыруючымі плоскасцямі Book
      • На наглядным відарысе трохграннай прызмы дадзены літары, на трох праекцыях — лічбы. Суаднясіце лічбы і літары і прачытайце слова.
      • Вы даведаецеся: як знайсці ліні сячэння геаметрычных цел.
      • Вы навучыцеся: выконваць сячэнні геаметрычных цел праецыруючымі плоскасцямі
    • § 19.2. Чарцяжы разгортак паверхняў геаметрычных цел Book
      • Што называецца кубам, конусам, цыліндрам, пірамідай. Растлумачце розніцу паміж імі. Прывядзіце прыклады іншых геаметрычных цел.
      • Вы даведаецеся: як пабудаваць разгорткі геаметрычных цел, як абазначаецца рысунак разгорткі на чарцяжы.
      • Вы зможаце: выканаць разгортку геаметрычных цел.
    • § 19.3. Пабудова чарцяжоў прадметаў са зрэзамі і выразамі Book
      • Як пабудаваць пункт, які належыць паверхні геаметрычнага цела (прызмы, піраміды, цыліндра, конуса)? Вызначыце ўмовы, пры якіх у сячэнні конуса плоскасцю атрымліваецца акружнасць, эліпс, гіпербала.
      • Вы даведаецеся: як вызначыць контур полага цела.
      • Вы навучыцеся: выконваць комплексныя чарцяжы полых цел.
    • § 20. Тэхнічны рысунак Book
      • Які графічны відарыс найбольш поўна перадае форму прадмета?

      • Вы даведаецеся: што такое тэхнічны рысунак, прынцыпы і метады пабудовы тэхнічнага рысунка, правілы выкарыстання аксонаметрычных
        праекцый у рысунку.

      • Вы навучыцеся: выконваць тэхнічныя рысункі плоскіх фігур, геаметрычных цел; перадаваць на рысунку аб’ём, выкарыстоўваючы розныя спосабы адцяненняў.

  • Раздзел 3. Машынабудаўнічае чарчэнне

    • § 21. Мясцовыя і дадатковыя выгляды Book

      • Дайце азначэнне паняцця «выгляд». Якія выгляды называюцца асноўнымі?
        Як размяшчаюцца асноўныя выгляды на чарцяжах? Як правільна выбраць галоўны выгляд?

      • Вы даведаецеся: для чаго служаць і ў якіх выпадках выкарыстоўваюць мясцовыя і дадатковыя выгляды, асаблівасці іх абазначэння.

      • Вы навучыцеся: выконваць і абазначаць мясцовыя і дадатковыя выгляды.
    • § 22. Паняцце пра разрэз. Выкананне і абазначэнне разрэзу Book
      • Назавіце асноўныя выгляды, вызначыце іх размяшчэнне на чарцяжы. У чым  адрозненне паміж дадатковымі і мясцовымі відамі? Для якіх мэт выкарыстоўваюць умоўнасці і спрашчэнні?
      • Вы даведаецеся: што такое разрэзы, іх класіфікацыю і абазначэнне, што такое мясцовы разрэз і ў якіх выпадках яго выкарыстоўваюць. 
      • Вы навучыцеся: выконваць і абазначаць разрэзы.
    • § 23. Злучэнне на чарцяжы часткі выгляду і часткі разрэзу Book
      • Якая частка прадмета мысленна выдаляецца ў час выканання разрэзу? Ці трэба абазначаць сякучую плоскасць, калі яна супадае з плоскасцю сіметрыі дэталі?
      • Вы даведаецеся: як злучаюць частку выгляду часткай адпаведнага разрэзу, якія ўжываюць умоўнасці і  спрашчэнні пры выкананні разрэзаў. 

      • Вы навучыцеся: выконваць злучэнне часткі выгляду з часткай адпаведнага разрэзу.

    • § 24. Паняцце пра сячэнне. Выкананне і абазначэнне сячэнняў Book
      •  У якіх выпадках абазначаюць франтальныя, гарызантальныя і профільныя разрэзы? Якой лініяй злучаюць частку выгляду і частку разрэзу?
      • Вы даведаецеся: што такое сячэнне і для чаго яго выкарыстоўваюць, выгляды, правілы выканання і абазначэння сячэнняў на чарцяжах. 
      • Вы навучыцеся: выконваць і абазначаць сячэнні.
    • § 25. Адлюстраванне і абазначэнне разьбы Book
      • Як вы лічыце, дзе ўжываецца разьба, якое яе прызначэнне? Прывядзіце прыклады вырабаў з разьбой.
      • Вы даведаецеся: якія маюцца віды разьбы, якія яе памеры, элементы, як адлюстроўваецца і абазначаецца разьба на чарцяжах. 
      • Вы навучыцеся: выконваць чарцяжы стандартных крапежных вырабаў (балта, вінта, гайкі, шпількі), што маюць разьбу.
    • § 26. Злучэнні дэталей. Чарцяжы разьбовых злучэнняў дэталей Book
      • Якія віды злучэнняў дэталей вам вядомыя? Назавіце іх.
      • Вы даведаецеся: на якія групы падзяляюцца злучэнні дэталей у вырабе, якія  існуюць тыпавыя злучэнні, як адлюстроўваюцца некаторыя тыпавыя злучэнні дэталей на чарцяжах.
      • Вы навучыцеся: выконваць чарцяжы разьбовых злучэнняў.
    • § 27. Выкананне эскіза дэталі Book
      • Якія віды графічных відарысаў вам вядомыя? Растлумачце, як правільна выбраць галоўны выгляд пры выкананні чарцяжа вырабу.
      • Вы даведаецеся: якія бываюць віды вырабаў, якія яшчэ графічныя дакументы выкарыстоўваюць пры канструяванні вырабаў, чым эскіз адрозніваецца ад чарцяжа.
      • Вы навучыцеся: выконваць эскізы вырабаў.
    • § 28. Прызначэнне і асаблівасці чарцяжоў агульнага выгляду і зборачнага чарцяжа вырабу Book

      • Якія злучэнні называюцца раздымнымі? Якія нераздымнымі? Што такое дэталь і зборачная адзінка.

      • Вы даведаецеся: што называецца чарцяжом агульнага выгляду, зборачным чарцяжом, у чым іх адрозненні. 

      • Вы навучыцеся: вызначаць па чарцяжы агульнага выгляду або зборачным чарцяжы колькасць дэталей, якія ўваходзяць у склад зборачнай адзінкі.

    • § 29. Чытанне чарцяжоў дэталей на аснове аналізу формы і іх прасторавага размяшчэння Book
      • Якое прызначэнне  чарцяжа агульнага выгляду? Зборачнага чарцяжа? У чым іх адрозненні?
      • Вы даведаецеся: пра паслядоўнасць чытання зборачных чарцяжоў. 

      • Вы навучыцеся: вызначаць па чарцяжы прынцып работы вырабу, аналізаваць форму і становішча састаўных дэталей, выяўляць працэс зборкі і разборкі вырабу на аснове чарцяжа агульнага выгляду, выконваць дэталяванне.

    • § 30. Будаўнічыя чарцяжы. Паслядоўнасць чытання будаўнічых чарцяжоў Book
      • Як вы лічыце, ці можна, выкарыстоўваючы веды па праекцыйным і машынабудаўнічым чарчэнні, выканаць чарцёж дома? Свой адказ растлумачце.
      • Вы даведаецеся: якія чарцяжы называюць будаўнічымі, якія бываюць віды будаўнічых чарцяжоў, віды дакументаў пры праектаванні будынка або збудавання. 
      • Вы навучыцеся: чытаць простыя будаўнічыя чарцяжы.
    • § 31. Сістэмы аўтаматызаванага праектавання для стварэння 2D-чарцяжоў і 3D-мадэліравання Book

      • На ваш погляд, ці дазволяць веды і ўменні выканання графічных відарысаў ручным спосабам хутчэй засвоіць пабудову гэтых відарысаў з дапамогай камп’ютара?

      • Вы даведаецеся: што такое сістэма аўтаматызаванага праектавання, якія перавагі ў стварэнні чарцяжа яна дае спецыялістам, магчымасці найбольш распаўсюджаных сістэм аўтаматызаванага праектавання (AutoCAD, Компас-ЗD, ArchiCAD, SolidWorks).
      • Вы навучыцеся: адрозніваць аўтаматызаваныя сістэмы ад неаўтаматызаваных.