§ 6. Камп'ютарныя інфармацыйныя мадэлі
6.3. Сістэмны падыход у мадэляванні
Пры стварэнні мадэляў добрыя вынікі даюць некалькі агульных падыходаў і метадаў. Сістэма — гэта сукупнасць аб'ектаў любой прыроды, якая ўспрымаецца як адзіны аб'ект. Сістэмны падыход у мадэляванні заключаецца ў тым, што аб'ект, які мадэлюецца, уяўляецца ў мадэлі як сістэма. Пры выкарыстанні сістэмнага падыходу элементы сістэмы могуць быць натуральнымі аб'ектамі (прыклад 6.9) або вылучацца штучна (прыклад 6.10). У многіх задачах аб'ект мадэлявання ўзаемадзейнічае з навакольным асяроддзем, якое акружае яго. У такіх выпадках разглядаюць сістэму «аб'ект-знешняе асяроддзе» з двума аб'ектамі, якія ўзаемадзейнічаюць. Калі ж аб'ект мадэлявання пры вырашэнні задачы сам уяўляецца як сістэма, то знешняе асяроддзе элементам такой сістэмы не лічыцца, але павінна ўлічвацца. |
Прыклад 6.9. Пры мадэляванні сонечнай сістэмы яе элементы вылучаюцца зусім натуральна. Гэта Сонца і планеты. Пры мадэляванні чалавечага грамадства як элементы натуральна разглядаюцца групы людзей. Менавіта так, у 9-м класе элементамі сістэмы ў задачы выбару становішча чыгуначнай станцыі паслужылі населеныя пункты і станцыя. Прыклад 6.10. А вось металічная пласціна ў разгледжанай намі задачы вызначэння тэмпературных рэжымаў была прадстаўлена як сістэма, якая аб'ядноўвае яе неіснуючыя ўмоўныя элементы (квадраты). Такі ж падыход быў выкарыстаны пры мадэляванні руху матацыкла. Матацыкл разам з матацыклістам у матэматычнай мадэлі быў прадстаўлены як сістэма з шасці ўмоўных матэрыяльных пунктаў. |