§33–4. Ужыванне часціц НЕ і НІ

Практыкаванне 13

Прачытайце вершы. Якой асноўнай думкай яны аб’яднаны?

Нішто не заменіць

Мора,

Нішто не заменіць

Горы...

Але ж і гэтыя дзівы

Нам не заменяць

Радзімы.

               У. Мазго.

Парог

Куды б цябе ні завяла далёкая дарога,

Не забывай ніколі ты бацькоўскага парога.

 

Ён нас заўсёды сустракаў і раніцой і ўпрыцем,

Успомні, як пераступаў яго малым ты дзіцем. 

 

І як калісьці, паўзунку, табе не ўраз скарыўся,

Калі ж асіліў ты яго, бы новы свет адкрыўся.

 

Яго сасновую спіну не кожны і прыкмеціць,

Мне ж пазразаныя сучкі', як быццам вочы, свецяць.

 

І помніцца, хоць многа год з таго ўжо адшугала,

Як з-за парога мы гасцей прыветліва віталі:

 

— Ды, калі ласка!.. Просім вас!..

Хутчэй за стол сядайце!..

А вось каб выгнаць за парог, я рэдка чуў у хаце.

 

Дык ведай жа, што свой парог і ў горы дапаможа,

Ніколі не пераступай парог чужы, варожы.

 

Куды б цябе ні завяла далёкая дарога,

Не забывай ніколі ты бацькоўскага парога!

                                                               П. Броўка.

Вызначце, калі часціца не надае адмоўнае значэнне асобным словам, а калі – усяму сказу.

 Раскрыйце значэнне слова асіліць.