§ 26. СЕКТАР ПАСЛУГ У СУСВЕТНАЙ ГАСПАДАРЦЫ
Геаграфія відаў паслуг і міжнароднага гандлю паслугамі. Сфера паслуг мае шырокую геаграфію. На карце свету няма дзяржаў, у якіх яна не была б прадстаўлена. Шэраг краін трывала замацавалі сваю міжнародную спецыялізацыю на сусветным рынку паслуг. Напрыклад, Швейцарыя спецыялізуецца на банкаўскіх паслугах (мал. 185), гандлі, кансалтынгу, лагістыцы; Вялікабрытанія — на страхавых і банкаўскіх паслугах, паслугах правядзення аўкцыёнаў, розных відах кансалтынгу; Сінгапур — у авіятранспарце; Злучаныя Штаты — у рэкламнай дзейнасці і гасцінічным бізнесе.
Свет і Беларусь. Якія змены ў сферы паслуг адбыліся ў Рэспубліцы Беларусь за апошнія дваццаць гадоў? Чаму нетрадыцыйныя паслугі, зыходзячы з прынцыпаў спажывання, усё часцей карыстаюцца попытам у насельніцтва нашай краіны? Якія віды транспарту атрымалі развіццё ў Рэспубліцы Беларусь? |
на аснове простых абменных кантор
Клуб знаўцаў-эканомікагеографаў. Швейцарскія банкі на працягу многіх стагоддзяў асацыіруюцца з надзейнасцю і бездакорным захаваннем банкаўскай тайны. Першымі кліентамі швейцарскіх банкаў былі французскія каралі, якія высока цанілі асцярожнасць сваіх крэдытораў. Жэнеўскія банкіры на самай справе былі пратэстантамі, часта французскага паходжання, якія цярпелі пераслед. Нягледзячы на ганенні, яны працягвалі фінансаваць французскага караля з Жэневы. У той час лепшага пазычальніка, чым кароль, нельга было і прыдумаць: з аднаго боку, ён вяртаў прадастаўленыя пазыкі, а з другога — яму пастаянна былі патрэбны грошы (мал. 186). Захоўваць асцярожнасць было вельмі важна — ніхто не павінен быў ведаць пра тое, што кароль займае грошы ў ерэтыкоў-пратэстантаў. |
Сусветны гандаль паслугамі з’яўляецца адным з найбольш хутка растучых сектараў сусветнай гаспадаркі. Ён развіваецца больш хуткімі тэмпамі, чым гандаль таварамі. Сярод найбуйнейшых экспарцёраў і імпарцёраў паслуг лідарамі з’яўляюцца ЗША, Вялікабрытанія і Германія. Аднак у апошнія гады ў іх лік увайшлі таксама Кітай, Індыя, Ганконг, Сінгапур і Рэспубліка Карэя. Па аб’ёме экспарту вядучыя пазіцыі займаюць ЗША, Вялікабрытанія, Кітай, па аб’ёме імпарту — ЗША, Кітай, Германія.
Рост міжнароднага гандлю ў цяперашні час адбываецца ў асноўным за кошт краін Азіі (Кітай, Індыя, Рэспубліка Карэя, Ганконг (Кітай) і Тайланд), на долю якіх прыходзіцца 22,4 % сусветнага экспарту паслуг.
Падвядзём вынікі. Сфера паслуг адносіцца да сектара сусветнай гаспадаркі. Яна з’яўляецца прыярытэтнай у забеспячэнні эканамічнага росту дзяржавы. Адрозніваюць сферу паслуг ... і сферу паслуг ... . Краіны, якія развіваюцца, спецыялізуюцца ў сусветнай гаспадарцы на традыцыйных паслугах — ..., ..., ... і інш. У развітых краінах найбольш інтэнсіўна развіваюцца інавацыйныя віды паслуг — ..., ..., паслугі інавацыйнай медыцыны, ..., падзейныя паслугі і многія іншыя. |
Праверым свае веды. 1. Якое месца сферы паслуг у структуры сусветнага валавога прадукту? 2. Якія віды паслуг адносяцца да традыцыйных, а якія — да новых? 3. Якія краіны характарызуюцца высокай доляй сферы паслуг у структуры ВУП, а якія — нізкай? 4. На якіх відах паслуг спецыялізуюцца краіны, што развіваюцца, а на якіх — развітыя? |
Ад простага да складанага. 1. Існуе прамая ўзаемасувязь паміж узроўнем развіцця сферы паслуг і ўзроўнем сацыяльна-эканамічнага развіцця краіны. Пацвердзіце ці аспрэчце дадзенае сцвярджэнне. 2. Распрацуйце крытэрыі, па якіх можна вызначыць узровень развіцця ІКТ у развітых краінах і краінах свету, якія развіваюцца. |
Ад тэорыі да практыкі. 1. Падрыхтуйце вусны часопіс на тэму «Замежныя прадпрыемствы ў сферы паслуг Рэспублікі Беларусь». 2. Падрыхтуйце паведамленне на тэму «Як змянілася сістэма адукацыі ў свеце пры актыўным выкарыстанні інфармацыйна-камп’ютарных тэхналогій?». |
 |
Падарожжа па Глабальнай сетцы. Матэрыялы Сусветнага банка па развіцці сферы паслуг. |
 |
| Справаздача Сусветнага банка аб змене структуры занятасці свету ва ўмовах развіцця інфармацыйных тэхналогій. |  |