Геаграфія. 10 клас

Структура сферы паслуг. Сфера паслуг адносіцца да трацічнага сектара сусветнай гаспадаркі. Ва ўмовах постындустрыяльнага грамадства яна становіцца прыярытэтнай у забеспячэнні эканамічнага росту як асобнай дзяржавы, так і ўсёй сусветнай супольнасці. У той час як долі першаснага і другаснага сектараў у сусветнай гаспадарцы скарачаюцца, доля сферы паслуг павялічваецца. У структуры сусветнага валавога прадукту доля сферы паслуг у 2017 г. складала 63 %, у развітых краінах — 75, у краінах, якія развіваюцца, — 50 %. Па меры развіцця постындустрыялізацыі ўсё большая колькасць відаў дзейнасці пераходзіць з першаснага і другаснага сектараў у сферу паслуг.

У залежнасці ад ролі паслуг і характару здавальняючых патрэбнасцей адрозніваюць: сферу паслуг матэрыяльнай вытворчасці (транспарт, сувязь, бытавое абслугоўванне), сферу паслуг духоўнага жыцця (адукацыя, фізічная культура, навука, мастацтва) і сферу паслуг у сацыяльнай сферы (гандаль, жыллёва-камунальнае абслугоўванне, ахова здароўя).

Сфера паслуг характарызуецца складанай структурай. На аснове прынцыпу спажывання паслуг вылучаюць: традыцыйныя паслугі (гандаль, транспарт, харчаванне, сувязь, фінансы, адукацыя, ахова здароўя і інш.); нетрадыцыйныя, звязаныя з узнікненнем новых патрэб чалавека (турызм, фінансавыя, банкаўскія, кансалтынгавыя, аўдытарскія, лагістычныя, інжынірынгавыя, клінінгавыя, інфармацыйна-камунікацыйныя (ІКТ) і інш.).

Клуб знаўцаў-эканомікагеографаў. У сучасным свеце атрымліваюць хуткае развіццё кансалтынгавыя паслугі. Па сваёй сутнасці яны выяўляюцца ў кансультаванні, калі адно прадпрыемства або чалавек прадастаўляе паслугі па рашэнні пэўных задач іншаму прадпрыемству/фірме ці чалавеку. Адной з разнавіднасцей кансалтынгавых паслуг з’яўляецца інжынірынг. Гэта кансультацыі па інжынернай падрыхтоўцы і забеспячэнні вытворчага працэсу і эксплуатацыі розных аб’ектаў.

У свеце ўсё ўзаемазвязана. 1. Якія новыя прафесіі, звязаныя з работай у сферы паслуг, з’явіліся на рынку працы ў апошні час? 2. У чым заключаюцца сутнасці лагістыкі? 3. Дадатковыя веды якіх галін спатрэбяцца сучаснаму спецыялісту па лагістыцы?

У сусветнай гаспадарцы вылучаюць чатыры групы краін паводле долі сферы паслуг у структуры ВУП, у %: 1) менш за 50; 2) 50–65; 3) 65–70; 4) больш за 70.

У першую групу, напрыклад, уваходзяць аграрныя дзяржавы Афрыкі — Ангола, ЦАР, Рэспубліка Конга і інш. У другой групе знаходзяцца краіны Азіі, Афрыкі, Лацінскай Амерыкі, якія развіваюцца, а таксама шэраг дзяржаў з пераходнай эканомікай (напр., Расія, Украіна, Перу, Філіпіны, Рэспубліка Карэя). Трэцяя і чацвёртая групы прадстаўлены пераважна эканамічна высокаразвітымі дзяржавамі або найбольш развітымі сярод краін, якія развіваюцца (напр., Бельгія, Францыя, ЗША, Германія, Японія, Бразілія, Мексіка, Уругвай і інш.).

Паразважаем. 1. Як вы разумееце выказванне: «Сёння хуткімі тэмпамі ідзе працэс ператварэння інфармацыйнай індустрыі ў найбольш дынамічную, выгадную і прэстыжную сферу вытворчасці, якая забяспечвае лідзіруючую ролю асобных краін у сусветнай гаспадарцы»? 2. Інфармацыя і веды становяцца рухальнай сілай эканамічнага развіцця грамадства. Таму многія даследчыкі называюць яго інфармацыйным. У інфармацыйным грамадстве эканамічныя поспехі ўсё больш залежаць ад наяўнасці інавацый і сістэмы бесперапыннай адукацыі. Ці згодны вы з гэтым сцвярджэннем? Свой адказ абгрунтуйце.