В. Методыка рашэння задач па тэме «Прадукцыйнасць экасістэм»

Задача 5(V)

Валавая першасная прадукцыя (ВПП) у шыракалістым лесе назапашвае да 12 · 106 кДж энергіі на 1 га ў год. У 1 кг біямасы прадуцэнтаў змяшчаецца 480 кДж энергіі. Плошча лесу роўна 1000 га, выдаткі на дыханне (ВД) у прадуцэнтаў складаюць 40 %, а пераход біямасы з аднаго трафічнага ўзроўню на другі роўны 10 %. Колькі асобін драпежнікаў (ІІ парадку) у год зможа пракарміцца за кошт гэтай прадукцыі, калі маса спажываемага корму (К) на адну асобіну складае ў сярэднім 250 кг?

Рашэнне

1. Спачатку трэба скласці схему размеркавання ВПП у экасістэме:

ВПП with downwards arrow
ВД space long dash space 40 space percent sign below and 12 space times 10 space кДж divided by га space on top space rightwards arrow space space ЧПП space rightwards arrow with 10 space percent sign on top space ДрП subscript II space rightwards arrow with 10 space percent sign on top space stack ДрП subscript III with blank on top space rightwards arrow with 10 space percent sign on top space stack ДрП subscript IV with 1 space асобіна space long dash space 250 space кг below and x space асобін on top.

2. Ведаючы колькасць энергіі ў 1 кг біямасы прадуцэнтаў, пяройдзем ад энергіі прадуцэнтаў да іх біямасы:

12 · 106 : 480 = 25 000 кг/га = 25 т/га.

3. Зыходзячы з колькасці ВПП на 1 га лесу, вызначым аб’ём ВПП на ўсёй плошчы лесу:

25 · 1000 = 25 000 т.

4. Ведаючы працэнт ВД, вызначым працэнт ЧПП:

100 % – 40 % = 60 %.

5. З улікам працэнту ЧПП складзём прапорцыю і вызначым колькасць ЧПП:

25 000 т — 100 %
х т — 60 %
х = 25 000 · 60 : 100 = 15 000 т.

6. Ведаючы колькасць ЧПП, складзём прапорцыю і вызначым  колькасць ДрП раслінаедных жывёл:

15 000 т — 100 %
х т — 10 %
х = 15 000 · 10 : 100 = 1500 т.

7. Улічваючы колькасць ДрП раслінаедных жывёл, складзём прапорцыю і вызначым колькасць ДрП драпежнікаў (кансументаў І парадку), якая з’яўляецца кормам для драпежнікаў (кансументаў II парадку):

1500 т — 100 %
х т — 10 %
х = 1500 · 10 : 100 = 150 т.

8. Ведаючы колькасць корму, якую спажывае адна асобіна драпежнікаў (кансументаў ІІ парадку), і ўвесь аб’ём іх корму, вызначым колькасць драпежнікаў (кансументаў ІІ парадку), здольных пракарміцца за кошт гэтага корму, пераводзячы тоны корму ў кілаграмы:

150 000 : 250 = 600 асобін.
150 т = 150 000 кг.

А д к а з: у шыракалістым лесе зможа пракарміцца 600 асобін драпежнікаў (кансументаў ІІ парадку).