А. Методыка рашэння задач па тэме «Ланцугі і сеткі харчавання»
Задача 4 (IV)
Злакавыя расліны пойменнага лугу за летнія месяцы засвоілі 5 · 106 ккал сонечнай энергіі. Вядома, што на лузе жыло 20 жаб, а адна жаба за месяц здольная з’ядаць да 50 конікаў, кожны з якіх, з’ядаючы расліны, засвойвае па 10 ккал энергіі. Які працэнт засвоенай энергіі ў складзе злакаў быў бы выкарыстаны папуляцыяй конікаў за гэты перыяд, калі б 20 % іх колькасці не з’елі жабы?
Рашэнне
1. Спачатку трэба скласці пашавы ланцуг харчавання, зыходзячы з таго, хто кім корміцца:
2. Ведаючы колькасць жаб на лузе і колькі здольна з’есці конікаў за месяц адна жаба, вызначым агульную колькасць з’едзеных конікаў:
20 · 50 = 1000 конікаў.
3. Паколькі было з’едзена толькі 20 % конікаў, то складзём прапорцыю і разлічым агульную колькасць усёй папуляцыі конікаў:
1000 — 20 %
х — 100 %
х = 1000 · 100 : 20 = 50 000 конікаў.
4. Агульная колькасць папуляцыі конікаў роўна 50 конікаў. Ведаючы, што адзін конік у складзе расліннай ежы засвоіў 10 ккал энергіі, разлічым колькасць энергіі, якая была б спажыта папуляцыяй конікаў:
10 · 50 000 = 500 000 ккал = 5 · 105 ккал.
5. Ведаючы колькасць энергіі, спажытую папуляцыяй конікаў, разлічым працэнт сонечнай энергіі, які быў бы спажыты гэтай папуляцыяй, калі б частку з іх не з’елі жабы:
5 · 106 ккал — 100 %
5 · 105 ккал — х %
х = 5 · 105 · 100 : 5 · 106 = 10 % за адзін месяц.
6. Каб даведацца пра колькасць спажытай за летнія месяцы энергіі, трэба атрыманую велічыню памножыць на 3:
10 % · 3 = 30 %.
А д к а з: папуляцыя конікаў спажыла б за лета 30 % энергіі, засвоенай злакамі, калі б частку конікаў не з’елі жабы.