§ 11. Навука, літаратура і мастацтва ў XIX ст.
4. Пачатак фарміравання масавай культуры
Змяненне структуры еўрапейскага грамадства, стварэнне адукацыйных і культурна-асветніцкіх устаноў прывялі да выхаду мастацкай культуры са сцен палацаў і манастыроў. У сувязі з фарміраваннем новых сацыяльных слаёў, якія атрымалі доступ да паўнацэннай адукацыі, але не належалі да эліты, адбыўся падзел культуры на «масавую» і «элітарную».
У гэты перыяд узнікла ўяўленне аб «творчай эліце», якая складае меншую частку грамадства, і аб «масе» — асноўнай частцы насельніцтва. Пачалі стварацца агульнадаступныя гістарычныя і мастацкія музеі, таварыствы па вывучэнні старажытнасцяў.