Гісторыя Беларусі ад старажытных часоў да канца XVIII ст.

Пасля смерці Вітаўта 27 кастрычніка 1430 г. абранне будучага вялікага князя літоўскага павінен быў ажыццявіць спецыяльны савет, у які ўваходзілі прадстаўнікі Польшчы і ВКЛ. Аднак польскі кароль Ягайла самастойна прыняў рашэнне і перадаў уладу ў Княстве свайму малодшаму брату Свідрыгайлу. Новага вялікага князя падтрымалі не ўсе феадалы ВКЛ. Каталіцкая знаць лічыла, што ён зашмат увагі надае ўсходнім і паўднёвым землям дзяржавы, так званым «рускім». Спрэчкі за падольскія землі прывялі ў 1432 г. да афіцыйнай вайны паміж ВКЛ і Польшчай.

У Ашмянах 1 верасня 1432 г. адбыўся замах на вялікага князя Свідрыгайлу. Змоўшчыкаў узначаліў брат Вітаўта северскі князь Жыгімонт Кейстутавіч. Хаця забіць князя не ўдалося, у Вільні быў абвешчаны пераход улады да Жыгімонта. Яму прысягнулі заходнія землі Княства і Паны-Рада ВКЛ. Змова была падтрымана польскім бокам, які спадзяваўся на заканчэнне канфлікта на Валыні і перадачу Падолля ў склад Польскага каралеўства. Асноўныя баявыя дзеянні адбыліся на Валыні і Падоллі. Рашаючая бітва адбылася пад Вількамірам (цяпер Укмерге, Літва) на рацэ Святой 1 верасня 1435 г. Яна завяршылася перамогай войска Жыгімонта Кейстутавіча.

Грамадзянская вайна 1432—1439 гг. была абумоўлена розніцай у маёмасных правах, у першую чаргу на зямлю, для феадалаў ВКЛ. Таксама ўзнікла праблема кіравання дзяржавай, абумоўленая канфесійнымі і тэрытарыяльнымі абмежаваннямі. Узнікла няроўнасць паміж феадаламі розных зямель Княства. Тыя, хто быў каля вялікага князя, меў больш магчымасцей для кар’ернага і маёмаснага росту. Так, узмацніліся прадстаўнікі віленскай і трокскай знаці, якая ў большасці складалася з этнічна літоўскіх феадальных родаў. Праваслаўныя феадалы былі абмежаваны ў правах. Таксама паўстала праблема статусу ВКЛ у адносінах з Польскім каралеўствам: васал ці самастойная дзяржава?

Грамадзянская вайна ў першай палове XV ст. з’яўлялася вынікам нявырашанасці сацыяльна-палітычных праблем у дзяржаве. З новым князем звязваліся вялікія надзеі.