Гісторыя Беларусі ад старажытных часоў да канца XVIII ст.

Дзяржаўнасць на беларускіх землях у ІХ—ХVІІІ стст. развівалася цягам трох перыядаў.

Першымі дзяржаўнымі ўтварэннямі на тэрыторыі сучаснай Беларусі былі Полацкае і Тураўскае княствы. Яны сфарміраваліся з мясцовых племянных княжанняў крывічоў-палачан і дрыгавічоў, а затым увайшлі ў склад Кіеўскай Русі. Існуюць розныя навуковыя меркаванні аб тым, якой была гэтая дзяржава: ад моцнай цэнтралізаванай краіны да канфедэрацыі княстваў. Некаторыя даследчыкі нават адмаўляюць факт існавання Кіеўскай Русі як адзінай дзяржавы ўсходніх славян.

З 30-х гг. ХІІІ ст. беларускія землі паступова ўключаліся ў склад Вялікага Княства Літоўскага. Гэтая краіна ўтварылася як поліэтнічная (шматнацыянальная) дзяржава. 9/10 тэрыторыі ВКЛ складалі ўсходнеславянскія землі, 8/10 яго насельніцтва былі славянамі. Сучасныя беларускія гісторыкі лічаць Вялікае Княства Літоўскае беларуска-літоўскай дзяржавай.

З 1569 па 1795 г. беларускія землі знаходзіліся ў складзе Рэчы Паспалітай, якая ўяўляла сабой дзяржаўна-прававы саюз ВКЛ і Польшчы. Рэч Паспалітая была шматнацыянальнай дзяржавай. Але працэсы паланізацыі і акаталічвання негатыўна паўплывалі на развіццё беларускага народа. Характэрныя рысы грамадска-палітычнага, сацыяльна-эканамічнага і духоўнага жыцця насельніцтва беларускіх зямель можна прасачыць на падставе наступнай табліцы.