§ 40. Найважнейшыя мінеральныя ўгнаенні
Пытанні, заданні, задачы
1. Запішыце хімічныя формулы і назвы найважнейшых фосфарных, калійных і азотных угнаенняў.
2. Пералічыце прадпрыемствы па выпуску ўгнаенняў у Рэспубліцы Беларусь, іх месцазнаходжанне і віды ўгнаенняў, што выпускаюцца.
3. Назавіце прыкметы, якія сведчаць пра недахоп у жыўленні раслін:
- а) азоту;
- б) фосфару;
- в) калію.
4. Агуркі і памідоры дрэнна пераносяць лішак хлору ў глебе. Назавіце ўгнаенні, прыдатныя для падкормкі гэтых культур каліем.
5. Параўнайце пажыўную каштоўнасць двух угнаенняў:
- а) аміячнай салетры і мачавіны;
- б) хларыду калію і паташу.
6. Разлічыце пажыўную каштоўнасць аднаго з кампанентаў комплекснага ўгнаення амафосу — дыгідрафасфату амонію.
7. Клубеньчыкавыя бактэрыі, якія жывуць у зямлі ў сімбіёзе з бабовымі раслінамі, за год назапашваюць у глебе да 400 кг/га звязанага азоту. Разлічыце масу аміячнай салетры, якую можа кампенсаваць назапашаны такім чынам азот на плошчы 1 га за адзін год.
8. Фосфарныя ўгнаенні атрымліваюць перапрацоўкай фасфарытаў. Найбольш распаўсюджаныя прымесі ў іх фтарыд і карбанат кальцыю, аксіды алюмінію і жалеза(III). Складзіце ўраўненні магчымых рэакцый, якія могуць працякаць пры апрацоўцы такога фасфарыту сернай кіслатой.
9. Адзін са спосабаў атрымання кальцыевай салетры складаецца ў апрацоўцы вапняку азотнай кіслатой. Разлічыце масу нітрату кальцыю, атрыманага пры апрацоўцы азотнай кіслатой вапняку масай 50 кг з масавай доляй прымесей 6 %.
10. Вызначце хімічную формулу ўгнаення, у якім масавая доля кальцыю — 23,256 %, фосфару — 18,023 %, кіслароду — 55,814 %.
*Правядзіце пасяджэнне дыскусійнага клуба «За і супраць»
1. Экалагічныя праблемы вытворчасці мінеральных угнаенняў.
2. Ужыванне мінеральных угнаенняў: плюсы і мінусы.