Хімія. 11 клас

Газападобныя рэчывы, у адрозненне ад цвёрдых і вадкіх, займаюць увесь дадзены ім аб’ём. Таму ў адным і тым сасудзе можа знаходзіцца розная колькасць газу. Ад гэтай колькасці будзе залежаць ціск у сістэме.

Вызначэнне колькасці газу і яго долі ў газавай сумесі важнае для розных практычных мэтаў. Напрыклад, варта высветліць, ці бяспечны для жыцця ўзровень утрымання метану або ўгарнага газу ў паветры, ці прыдатнае для дыхання паветра ў памяшканні з вялікай колькасцю вуглякіслага газу або паветра на вышыні 10 км, ці выбухованебяспечная дадзеная сумесь паветра з вадародам, у якіх суадносінах пары бензіну павінны змешвацца з паветрам у рухавіку ўнутранага згарання.

Для рашэння падобных задач у якасці колькаснай характарыстыкі выкарыстоўваюць малярную канцэнтрацыю газападобнага рэчыва, якая паказвае колькасць дадзенага газападобнага рэчыва ў адзінцы аб’ёму.

Малярная канцэнтрацыя газападобнага рэчыва — велічыня, роўная адносінам яго колькасці да аб’ёму, які гэты газ займае:

Малярная канцэнтрацыя газаў вымяраецца ў моль/дм³.

Напрыклад, малярная канцэнтрацыя СО₂ пры нармальных умовах складае:

З прыведзенай вышэй формулы вынікае, што колькасць газападобнага рэчыва ў сасудзе ёсць здабытак малярнай канцэнтрацыі газу на аб’ём сасуда, бо газ запаўняе ўвесь аб’ём:

Паняцце малярнай канцэнтрацыі газападобнага рэчыва падобнае да паняцця малярнай канцэнтрацыі растворанага рэчыва, з якім вы пазнаёміліся ў курсе хіміі 8-га класа:

Прычынай падабенства з’яўляецца тое, што растворанае рэчыва раўнамерна размяркоўваецца ва ўсім аб’ёме раствору, як і газападобнае — ва ўсім аб’ёме сасуда.