§ 7. МАГЧЫМЫЯ ПРЫЧЫНЫ І НАСТУПСТВЫ ЗМЯНЕННЯ КЛІМАТУ

Геаэкалагічныя наступствы магчымага змянення клімату. Чаканыя змяненні клімату звычайна ацэньваюцца на аснове глабальных мадэлей цыркуляцыі атмасферы. Якасць ацэнкі пастаянна паляпшаецца па меры ўдасканалення тэхнічных магчымасцей камп’ютараў і назапашвання новых даных назіранняў за надвор’ем. Аднак дакладнасць мадэлей усё яшчэ не высокая нават для разлікаў на глабальным узроўні. Акрамя таго, неабходна мець на ўвазе магчымыя змены ў гаспадарчай дзейнасці чалавека. Усе гэтыя абставіны ўлічваюцца пры складанні розных сцэнарыяў.

Існуюць два сцэнарыі павышэння сярэдняй сусветнай тэмпературы прыземнага слоя паветра за перыяд з 1990 да 2100 г. Першы прадугледжвае значнае скарачэнне выкідаў парніковых газаў і павышэнне тэмпературы ўсяго на 1 °С. Другі сцэнарый арыентуецца на павелічэнне ўзроўню выкідаў парніковых газаў і прадугледжвае павышэнне тэмпературы на 3,5 °С. У любым варыянце пацяпленне будзе больш значным, чым усе ваганні клімату на працягу апошніх 10 000 гадоў (мал. 36).

img
Мал. 36. Прычыны і наступствы змянення клімату

icon Свет і Беларусь. На працягу апошніх дзесяцігоддзяў у Беларусі назіраецца ўстойлівае пацяпленне клімату. Колькасць атмасферных ападкаў істотна не змянілася. Вырасла колькасць неспрыяльных з’яў надвор’я. 2019 г. быў самым цёплым за ўвесь папярэдні перыяд метэаназіранняў. У 2020 г. сярэдняя тэмпература студзеня і лютага перавысіла норму на 7 °C. Кліматычная зіма ў Беларусі ў сезоне 2019–2020 г. не надышла. Гэтая зіма ўвойдзе ў гісторыю краіны як зіма, якой не было.

Рост тэмпературы паветра будзе суправаджацца павелічэннем колькасці ападкаў. Ваганні ўзроўню ападкаў будуць знаходзіцца ў межах ад –35 % да +50 %. Пры гэтым адносна невялікія змены сярэдніх паказчыкаў клімату будуць суправаджацца павелічэннем частаты рэдкіх катастрафічных з’яў, такіх як трапічныя цыклоны, штормы, засухі, экстрэмальныя тэмпературы паветра і інш.

Павышаны ўзровень П1

icon Экстрэмальныя кліматычныя з’явы — сукупнасць кліматычных з’яў, якія ствараюць праблемы для гаспадарчай дзейнасці і жыцця чалавека.

Паводле даных Міжурадавай групы экспертаў па змене клімату (IРСС), можна чакаць наступныя вынікі змянення клімату.