§ 4. ГЕАЭКАЛАГІЧНЫЯ АСАБЛІВАСЦІ АТМАСФЕРЫ
Кліматычныя рэсурсы. Іх выкарыстанне мае асаблівае значэнне для чалавека і розных відаў яго гаспадарчай дзейнасці.
Кліматычныя рэсурсы — элементы клімату, якія забяспечваюць якасць жыцця чалавека і выкарыстоўваюцца ў яго гаспадарчай дзейнасці.
Сонечная энергія — самая буйная энергетычная крыніца на Зямлі. Гадавая сонечная радыяцыя ў 20 тыс. разоў перавышае сучаснае сусветнае спажыванне энергіі. Значная частка сонечнай энергіі не даходзіць да зямной паверхні, а адбіваецца атмасферай. У выніку паверхні сушы і Сусветнага акіяна дасягае радыяцыя, якая вымяраецца ў 1014 кВт, ці 105 млрд кВт-г (0,16 кВт на 1 км2 паверхні сушы і Сусветнага акіяна). Але з-за нізкай канцэнтрацыі сонечнай энергіі толькі вельмі невялікая яе частка можа быць выкарыстана з практычнымі мэтамі (мал. 25).
У свеце ўсё ўзаемазвязана. Як сонечная энергія ўплывае на фарміраванне рэльефу і вышыннай прыроднай занальнасці?
Паветра — гэта натуральная сумесь газаў, якія складаюць атмасферу Зямлі. З іх для жыццядзейнасці біёты найбольшае значэнне маюць кісларод, азот і вуглякіслы газ. З атмасфернага азоту вырабляюць мінеральныя азотныя ўгнаенні, азотную кіслату і яе солі. Аргон і азот прымяняюцца ў металургіі, хімічнай і нафтахімічнай прамысловасці (для ажыццяўлення шэрага тэхналагічных працэсаў). З атмасфернага паветра таксама атрымліваюць кісларод і вадарод.
Энергія ветру Зямлі складае каля 300 млрд кВт-г у год. Для тэхнічнага асваення прыдатны толькі каля 2 %. Галоўная перашкода — рассеянасць і зменлівасць энергіі ветру. Для ацэнкі эфектыўнасці яе засваення выкарыстоўваюць такія паказчыкі, як скорасць ветру, яго парывістасць, вертыкальны профіль, кірунак і інш.
У свеце ўсё ўзаемазвязана. Як чалавек у сваёй гаспадарчай дзейнасці выкарыстоўвае энергію ветру?