«Князь Вітаўт»
Ахвярнасць, вернасць і здрада, халодны разлік, угодлівасць
Вялікае сэнсавае значэнне ў творы нясуць вобразы пакаёўкі Алёны і стражніка Люценя. Алёна ў п’есе ўвасабляе сабой высокую ахвярнасць і вернасць. Яна, таемна і безнадзейна закаханая ў князя, ахвяруе сваім жыццём дзеля выратавання князя Вітаўта, калі пераапранаецца ў яго адзенне, дапамагае яму ўцячы з вязніцы. Ратуючы Вітаўта, яна дакладна ведае, што не патрапіць у яго абдымкі, а будзе спалена ў агні. Такім бязлітасным было пакаранне за чараўніцтва. Менавіта чараўніцтвам, вядзьмарствам Алёны, якая аддала сваю вопратку князю і апранула яго адзенне, тлумачаць стражнікі незвычайнае вызваленне Вітаўта з палону.
Антыподам Алёны з’яўляецца стражнік Люцень, які сімвалізуе здраду, халодны разлік і ўгодлівасць. Каб слепа дагадзіць свайму князю, Люцень выконвае неіснуючыя загады, ідзе на подласць і здраду — забівае Янука Дамаша і Кейстута. На ліхія ўчынкі Люценя штурхае выпрацаваны комплекс слугі, які бяздумна падпарадкоўваецца волі гаспадара. Комплекс гэты настолькі моцны, што дэфармуе свядомасць персанажа. Люцень прачытвае патаемныя думкі Ягайлы, якіх не было, і выконвае неіснуючыя загады.
Л ю ц е н ь.
Даўно твае загады Люцень слухаў |