§ 5-2. Маўленчыя памылкі і спосабы іх выпраўлення

Правіла

Маўленчымі называюцца памылкі, звязаныя з парушэннем патрабавання правільнасці маўлення, незахаваннем асноўных якасцей культуры маўлення (дакладнасці, лагічнасці, чысціні, дарэчнасці, багацця і выразнасці). Свядома выбіраючы слова, мы павінны мець на ўвазе яго значэнне, стылістычную афарбоўку, спалучальнасць з іншымі моўнымі адзінкамі.

Да маўленчых памылак адносяцца:

  1. ужыванне слова ва неўласцівым яму значэнні: Падарожнік ішоў то наперад, то наадварот;
  2. змешванне часава-трывальных форм дзеяслова: Вясной з’яўляюцца пралескі і расцвілі краскі. Шпак забіраўся ў шпакоўню і сядзіць там;
  3. непрадуманае ўжыванне займеннікаў у кантэксце, што стварае двухсэнсоўнасць: Калі дачкаразвітвалася з маці, яна (?) не плакала.;
  4. неапраўданае выкарыстанне слоў-паразітаў, прастамоўных і дыялектных адзінак: так сказацъ, ну, вось, гэгпа самае, блін, шузы (‘модныя. чаравікі’), (ён) ідзець (літ. ідзе), (я) роблю (літ. раблю) і інш.;
  5. змешванне паронімаў: Гэта была добрая, бескарысная дзяўчынка;
  6. ужыванне сэнсава збыткоўных слоў (плеаназм): Рака замерзла лёдам;
  7. парушэнне лексічнай спалучальнасці: Солдаты выканалі клятву;
  8. паўтарэнне аднаго і таго ж слова ў межах невялікага кантэксту: Чаканае свята набліжаецца. Заўтра яно будзе блізка. Паслязаўтра — зусім блізка. А потым — блізка-блізка;
  9.  ужыванне ў блізкім кантэксце аднакаранёвых слоў: Аднаго разу са мной адбыўся адзін выпадак.

Выправіце маўленчыя памылкі ў сказах-прыкладах да правіла.

Прааналізуйце свае творчыя працы. Якія маўленчыя памылкі вы дапускаеце найчасцей?