§ 26. Утварэнне слоў і іх ужыванне ў адпаведнасці з правіламі словаўтварэння

Практыкаванне 231

Прачытайце тэкст, раскрываючы дужкі. Падбярыце загаловак. Раскажыце пра сэнсаадрознівальную ролю словаўтваральных марфем.

Быў на занятках музычнага ўніверсітэта. З нашага класа ходзяць усяго тры чалавекі. Шчыра кажучы, я таксама вагаўся: браць (абанент, абанемент) ці не браць? Але Валодзя напусціўсял: «Дзівак! Калі ты яшчэ будзеш мець такую магчымасць? Бяры!» Узяў і не каюся.

Дзве-тры гадзіны музыкі і (цэльны, цэлы) тыдзень потым (аж да наступных заняткаў) а..чуваеш у сабе нейкую ..часліва-трапяткую радасць як бы дакрануўся да чагос..ці сонечнага кры..тальна-чыстага н..выказна-(цудоўнага, цудадзейнага). Нішто мусіць так не пранікае ў самыя патае..ныя куточкі (чалавечай, чалавечнай) душы як музыка!

Музыка музыка... Як абядняем мы сябе а..крадваем калі апраўдва..чыся (заняткам, занятасцю) або (неразуменнем, непаразуменнем) вялікай музыкі па..бягаем яе. Музыку трэба слухаць як найчасцей! Я (пераканальны, перакананы) што нават тады калі ч..ла­век яшчэ не ўмеў (выгаворваць, гаварыць) ён ужо слухаў музыку. Музыку в..сновага лес.. летняй навальніцы асенняга выра.. (зімовай, зімовачнай) завірухі. Музыку ср..бнагалосых ручаёў (абуджальнай, абуджанай) з..млі чыстага неба...

Музыка, як і прырода, супакойвае, ачышчае чалавека, абуджае ў ім імкненне да светлага (высознага, высокага) (Паводле З. Прыгодзіча).

Чаму аўтар сцвярджае, што мы абядняем сябе, калі не слухаем музыку?
Назавіце сучасных беларускіх кампазітараў. Якую музыку яны пішуць?
Спішыце другі і трэці абзацы тэксту, раскрываючы дужкі, устаўляючы прапу­шча­ныя літары і расстаўляючы знакі прыпынку. Абгрунтуйце напісанне арфаграм.
• Перабудуйце сказ з простай мовай у сказ з ускоснай мовай і запішыце. Пад­крэсліце граматычную аснову.

ПЯСЧАНЫ — ПЯСОЧНЫ

Пясчáны — пакрыты пяском; з аднаго пяску (пясчаная выспа); з вялікай прымессю пяску; той, у якім шмат пяску (пясчаная глеба).

Пясóчны — які мае адносіны да пяску; з пяску (пясочны гадзіннік); шаравата-жоўты, колеру пяску (паліто пясочнага колеру); прыгатаваны з сухога, рассыпістага цеста (пясочнае пірожнае).