§ 24. Правілы выкарыстання сінонімаў, антонімаў, паронімаў
Практыкаванне 192
Прачытайце выказванні.
Знайдзіце і выпішыце сінонімы, вызначце іх сэнсава-стылістычную ролю, ахарактарызуйце сферу ўжывання (пры неабходнасці карыстайцеся табліцай «Лексіка-семантычныя катэгорыі слоў» да практыкавання 190).
1. Вось людзі гавораць, што вясну да нас прыносяць ластаўкі. Пэўна, так яно і ёсцьф у мясцінах, дзе не ведаюць антонаў. На Палессе ж, у палескую вёску, нясе вясну на сваіх магутных крылах бусел (В. Казько).
2. Ну, кажуць тыя кумы, як гэта ў нас бывае зімою, калі добра падзьме? Замець? Кудаса? Завіруха? Мяцеліца? Усё не так. А потым і схамянуліся: зі-ма-ве-я (Я. Брыль).
3. Прабегшыс некалькі хат, Арцём завярнуў на агароды, шуснуў у жыта, адтуль разораю заламаў у вулачку і пасучыў проста да калодзежа... (Я. Колас)
4.
Дождж
Быў жа ён зусім малы,
А як стаў на ножкі,
Абабег усе вуглы,
Абскакаў дарожкіф.
Што гарэзніку гара,
Дрэвы, агароджа!
Выбег з нашага двара
І ўстаяць не можа.
Дыб, дыб, дыб —
І на сцяну,
Шлях далейшы сочыць,
У завулак сігануў,
На трамвай ускочыў.
На прыпынку святлафор
Лыпнуў грозна вокам.
Ён — з падножкі і папёр
Вуліцай шырокай.
Не зважае на агні,
Смаліць на чырвоны.
Калі хочаш — дагані,
Дзе там — не дагоніш!
В. Вітка.