§ 23. Ужыванне слова ў адпаведнасці з яго лексічным значэннем, адрозненне мнагазначных слоў і амонімаў
Практыкаванне 190
Падрыхтуйце на аснове табліцы вуснае паведамленне пра лексіка-семантычныя катэгорыі слоў.
Лексіка-семантычныя катэгорыі слоў | ||
Амонімы (рознае значэнне, аднолькавае напісанне і вымаўленне) |
лексічныя (належаць да адной часціны мовы) |
каса ‘прылада працы’ — каса ‘від прычоскі’ |
амафоны (супадаюць у гучанні) |
код ([кот]) — кот; казка ([кáска]) — каска |
|
амографы (супадаюць у напісанні) |
мукá — му́ка; парá — пáра |
|
амаформы (супадаюць у пэўных граматычных формах) |
пілá (назоўнік і дзеяслоў у форме прошлага часу) | |
Сінонімы (розныя адценні значэння) |
сэнсавыя (семантычныя) (адрозніваюцца адценнямі значэння) |
злосць, гнеў, абурэнне; рашуча, катэгарычна |
стылістычныя (адрозніваюцца стылістычнай афарбоўкай) |
лёс, доля, наканаванасць, планіда | |
сэнсава-стылістычныя (адрозніваюцца адценнямі значэння і стылістычнай афарбоўкай) |
скардзіцца, ныць, хныкаць | |
кантэкстуальныя (выступаюць у якасці сінонімаў толькі ў пэўным кантэксце) |
(рашучасць) слабела, мякчэла, сціхала, нікла | |
Антонімы (супрацьлеглае значэнне) |
дзень — ноч; высока — нізка; любіць — ненавідзець |
|
Паронімы (рознае значэнне, падобнае вымаўленне і напісанне) |
пісьмовы — пісьменны; адрасат — адрасант; быць — біць |