*§ 39—2. Механізмы рэгуляцыі і падтрымання колькасці прыродных папуляцый

Прэамбула

Рост колькасці папуляцый любога віду ў прыродзе ніколі не бывае бясконцым, таму што рэсурсы, за кошт якіх існуюць віды (ежа; сховішчы; месцы, якія падыходзяць для размнажэння), на любой тэрыторыі маюць межы. Гэтыя межы рэсурсаў вызначаюць ёмістасць асяроддзя для пэўных папуляцый.

Калі пад уздзеяннем фактараў навакольнага асяроддзя адбываецца адхіленне ад аптымальных паказчыкаў колькасці (сярэдняга ўзроўню), кажуць пра працэс мадыфікацыі колькасці. Вяртанне да сярэдняга ўзроўню колькасці называецца рэгуляцыяй. Пры гэтым уздзеянне на арганізмы экалагічных фактараў, якія дазваляюць рэгуляваць колькасць папуляцыі, залежыць ад яе шчыльнасці. Пад уздзеяннем такіх фактараў адбываецца рэгуляцыя колькасці. Да іх належаць біятычныя ўзаемаадносіны і фактары-рэсурсы абіятычнага асяроддзя.

Усякае значнае адхіленне колькасці асобін у папуляцыях ад аптымальнай звязана з адмоўнымі наступствамі для яе існавання. У сувязі з гэтым папуляцыі звычайна маюць адаптацыйныя механізмы, якія спрыяюць як зніжэнню колькасці, калі яна значна перавышае аптымальную, так і яе аднаўленню, калі яна памяншаецца ніжэй за аптымальныя значэнні.

У прыродных сістэмах з нізкім узроўнем відавой разнастайнасці колькасць папуляцый схільная да моцнага ўздзеяння абіятычных і антрапагенных фактараў. Яна залежыць ад надвор’я, хімічнага саставу асяроддзя і ступені яго забруджвання. У сістэмах з высокім узроўнем відавой разнастайнасці вагання колькасці папуляцый у асноўным кантралююцца біятычнымі фактарамі.

Усе экалагічныя фактары ў залежнасці ад характару ўплыву на колькасць папуляцыі можна падзяліць на дзве групы: