Біялогія. 10 клас

    Ключавыя пытанні

1. Дайце азначэнне абсалютнай і ўдзельнай нараджальнасці. Чаму патрабуецца вызначаць удзельную нараджальнасць?
2. Калі ў дзвюх папуляцыях аднаго віду з рознай колькасцю за год нарадзілася аднолькавая колькасць асобін, то ці можна лічыць, што ў іх аднолькавая нараджальнасць? Адказ аргументуйце, прывядзіце прыклад.
3. Пра што сведчыць выпуклая форма крывой выжывання? Прывядзіце прыклады відаў, для папуляцый якіх будзе характэрна такая крывая выжывання.
4. Пра што сведчыць увагнутая форма крывой выжывання? Прывядзіце прыклады відаў, для папуляцый якіх будзе характэрна такая крывая выжывання.

    Складаныя пытанні

1. Якую шкоду можа зрабіць папуляцыям арганізмаў асушэнне балота і будаўніцтва на яго месцы жылых дамоў ці чатырохпалоснай шашы? Адказ дайце з улікам уласцівасцей папуляцый.
2. У адным з паркаў 20 сем’яў гракоў адклалі за два гады 160 яек. З іх вылупілася і аперылася толькі 80 птушанят. Разлічыце для дадзенай папуляцыі фізіялагічную і экалагічную нараджальнасць, а таксама велічыню абсалютнай і ўдзельнай нараджальнасці. Чаму ў выніку будзе роўна колькасць папуляцыі гракоў, калі за гэты перыяд абсалютная смяротнасць склала 20 асобін/год?
3. Пабудуйце крывую выжывання для папуляцыі, у якой колькасць асобін (нарадзілася — 3500), што дажылі да пэўнага ўзросту ў адным пакаленні, была наступная: 1 год — 1500; 2 гады — 700; 3 гады — 300; 4 гады — 140; 5 гадоў — 100; 6 гадоў — 80; 7 гадоў — 60; 8 гадоў — 40. Якому тыпу крывой выжывання яна адпавядае? Калі гэта папуляцыя шкоднікаў, то на якім этапе іх жыццёвага цыкла вы рэкамендуеце выкарыстоўваць сродкі барацьбы з імі?

Індывідуальнае дамашняе заданне. Правядзіце эксперымент: у некалькі аднолькавых ёмістасцей з глебай пасейце аднолькавую колькасць насення (напрыклад, па 50 штук) радыскі ці крэс-салаты. Глебу ў адной ёмістасці палівайце звычайнай вадой, а для палівання глебы ў іншых ёмістасцях выкарыстоўвайце ваду з рознымі дабаўкамі (воцат, соль, цукар і інш.), каб адчувалася змяненне смаку вады. Вядзіце падлік колькасці прарослага насення. Пасля завяршэння прарастання разлічыце экалагічную нараджальнасць культуры, параўнайце яе для розных варыянтаў доследу. Растлумачце атрыманыя вынікі.