§ 24. Роля харчовых дабавак у харчовай індустрыі

Класіфікацыя харчовых дабавак

Кожная дабаўка мае ўнікальны нумар, які пачынаецца з літары «Е». Літарныя коды «Е» (першая літара ў слове «Europe») — гэта сістэма ідэнтыфікацыі, распрацаваная ў Еўропе. Таксама код Е ідэнтыфікуюць са словамі «еssbаr/еdiblе», якія ў перакладзе азначаюць «ядомы».

У Беларусі дазволены да ўжывання толькі дабаўкі, якія прайшлі строгую праверку на бясшкоднасць для здароўя чалавека. Яны нумаруюцца ў залежнасці ад функцыянальнага прызначэння. Характарыстыка найбольш распаўсюджаных харчовых дабавак прыведзена ў табліцы.

Табліца. Характарыстыка харчовых дабавак

Функцыянальныя класы

Асноўныя тэхналагічныя функцыі

Фарбавальнікі
(ад Е100 да Е180)

Узмацняюць або аднаўляюць афарбоўку харчовай прадукцыі. Да натуральных фарбавальнікаў належыць хларафіл (Е140) і яго вытворныя — афарбоўваецца прадукт у зялёны колер (атрымліваюць з ігліцы, лістоў крапівы). Ужываюць для падфарбоўвання кандытарскіх вырабаў, безалкагольных напіткаў

Кансерванты
(ад Е200 да Е297)

Падаўжаюць тэрмін прыдатнасці харчовай прадукцыі шляхам аховы ад мікраарганізмаў. Так, сарбінавая кіслата (Е200) і яе солі (Е201—Е203) ужываюцца пры кансерваванні прадуктаў з агародніны і садавіны, мясных, рыбных прадуктаў, у вытворчасці сыроў

Антыакісляльнікі
(ад Е300 да Е399)

Прызначаны для запаволення працэсу акіслення і павелічэння тэрмінаў прыдатнасці харчовай прадукцыі. Напрыклад, лімонная кіслата (Е330) мае мяккі, прыемны, кіслы смак. Яе атрымліваюць біяхімічным шляхам ці з лімоннага соку

Стабілізатары
(ад Е400 да Е496)

Паляпшаюць кансістэнцыю прадукту або спрыяюць яго працягламу захоўванню. Дабаўка гуміарабік (Е414) валодае выяўленым лячэбным дзеяннем, ачышчае арганізм ад таксінаў

Эмульгатары
(ад Е500 да Е585)

Ствараюць і падтрымліваюць аднародную сумесь з тых прадуктаў, якія звычайна не змешваюцца (напрыклад, тлушчаў з вадой і паветрам). Робяць кансістэнцыю прадуктаў густой, крэмападобнай ці ўспененай. Кампанент харчовых эмульсій — лецыцін (Е322) — натуральнае рэчыва. Ён дазваляе змешваць ваду і алей, ствараючы ўстойлівыя эмульсіі, напрыклад маянэз

Узмацняльнікі смаку і водару
(ад Е620 да Е641) 

Прызначаны для ўзмацнення ці надання харчоваму прадукту прыроднага смаку і водару. Напрыклад, глутамінавую кіслату і яе солі (Е621—Е624) ужываюць пры вырабе мясных кансерваў, харчовых канцэнтратаў першых і другіх страў

 

Неабходна падкрэсліць, што адны і тыя ж рэчывы могуць быць і кансервантамі, і антыакісляльнікамі адначасова.