§ 40. Біяцэноз і біятоп. Сувязі арганізмаў у біяцэнозах
Фабрычныя сувязі
Фабрычныя сувязі (ад лац. fabriсo — вырабляць) — сувязі паміж папуляцыямі, калі асобіны адной папуляцыі выкарыстоўваюць выдзяленні ці мёртвыя часткі цел асобін іншай папуляцыі ў якасці матэрыялу для будаўніцтва гнёздаў, нор, сховішчаў.
Напрыклад, бабры будуюць бабровыя хаткі са ствалоў і галін дрэў. Мурашкі выкарыстоўваюць апад хвойных раслін як асноўны будаўнічы матэрыял для мурашнікаў. Некаторыя лясныя звяры высцілаюць свае норы мохам, апалымі лістамі, сухой травой. Птушкі ўжываюць сухія галінкі, траву, пух, шэрсць звяроў для будаўніцтва гнёздаў.
Папуляцыя любога віду ў біяцэнозе ўвесь час уступае ў розныя сувязі з іншымі папуляцыямі. Напрыклад, дзяцел, які есць насякомых, уступае з імі ў трафічную сувязь, а выдзёўбваючы ў ствале дрэва дупло, ён уступае ў тапічную сувязь з дрэвам.
Паўторым галоўнае. Біяцэноз — сукупнасць узаемазвязаных папуляцый раслін (фітацэноз), жывёл (зоацэноз), грыбоў (мікацэноз) і мікраарганізмаў (мікробацэноз), якія насяляюць участак тэрыторыі з аднароднымі ўмовамі асяроддзя — біятоп. Біятоп уключае паветра з кліматычнымі фактарамі (кліматоп), глебу (эдафатоп) і ваду (гідратоп). У біяцэнозе паміж папуляцыямі розных відаў узнікаюць трафічныя, тапічныя, фарычныя і фабрычныя сувязі.