§ 10. Адаптацыі арганізмаў да жыцця ў вадзе. Экалагічныя групы водных жывёл

Адаптацыі раслін да жыцця ў вадзе

У салёных водах з мнагаклетачных аўтатрофаў растуць толькі водарасці. Да змянення саставу сонечнага спектра ў залежнасці ад глыбіні яны прыстасаваліся шляхам змянення саставу сваіх пігментаў (гл. § 9).

У прэсных вадаёмах у сцёблах раслін слаба развіты механічныя тканкі. Напрыклад, калі выцягнуць з вады гарлачык белы або гарлачык жоўты, то іх сцёблы нікнуць і не здольныя падтрымліваць кветкі ў вертыкальным становішчы. Апорай для іх служыць вада за кошт яе высокай шчыльнасці.

Адаптацыяй да недахопу кіслароду ў вадзе з’яўляецца наяўнасць у органах водных раслін паветраноснай тканкі (аэрэнхімы). Мінеральныя рэчывы знаходзяцца ў вадзе ў раствораным стане, таму слаба развіты праводзячыя тканкі і каранёвая сістэма. Карані могуць наогул адсутнічаць (вольфія бескаранёвая) або служыць толькі для замацавання ў субстраце (рагоз, стрэлкаліст, шальнік), таму каранёвых валаскоў на каранях няма. Лісты часцей тонкія і доўгія або моцна рассечаныя. Вусцейкі ў лістоў, якія плаваюць, знаходзяцца на верхнім баку, а ў апушчаных у ваду — адсутнічаюць. Для некаторых раслін, што маюць апушчаныя ў ваду і надводныя лісты (гарлачык, стрэлкаліст), характэрна наяўнасць лістоў рознай формы — гетэрафілія.

Пылок, плады і насенне водных раслін прыстасаваны да распаўсюджвання вадой. Яны маюць коркавыя вырасты або трывалыя абалонкі, якія прадухіляюць пападанне вады ўнутр і загніванне.