Гісторыя Беларусі, XIX — пачатак XXI ст. 11 клас

Паслабленне міжнароднай напружанасці, эканамічнае супрацоўніцтва СССР з замежнымі краінамі спрыялі пашырэнню кантактаў БССР у навукова-тэхнічнай і культурнай сферах. Навукова-тэхнічнае супрацоўніцтва ажыццяўлялася галоўным чынам з сацыялістычнымі краінамі ў рамках СЭВ. Найважнейшае месца ў гэтым працэсе займалі Акадэмія навук БССР і вышэйшыя навучальныя ўстановы Рэспублікі. Яны заключалі з замежнымі партнёрамі дагаворы аб навуковых даследаваннях, вызначалі прыярытэтныя праблемы, накіроўвалі навукоўцаў у замежныя камандзіроўкі, абменьваліся навуковай інфармацыяй, арганізоўвалі выставы. Даследчыя інстытуты і лабараторыі АН БССР супрацоўнічалі з рознымі замежнымі ўстановамі. У канцы 1970-х гг. яны ажыццяўлялі сумесныя распрацоўкі больш чым з 40 навуковымі цэнтрамі розных краін, у тым ліку Польшчы, Венгрыі, Чэхаславакіі, краін Заходняй Еўропы, Амерыкі і Азіі. Так, сумесныя работы Інстытута механікі металапалімерных сістэм АН БССР і лабараторыі механікі паверхняў Нацыянальнага цэнтра навуковых даследаванняў Францыі, якія праводзіліся з 1972 г., прывялі да стварэння новых матэрыялаў з падвышанай зносаўстойлівасцю для сельгасмашын і аўтамабіляў, якія выкарыстоўваліся ў народнай гаспадарцы рэспублікі. Таксама вынікам супрацоўніцтва Інстытута фізікі АН БССР і Інстытута біяфізічнай хіміі М. Планка (Гётынген, ФРГ) стала засваенне новага навуковага напрамку — лазернай спектраскапіі звышастуджаных арганічных малекул.

Таксама пашыраліся шматбаковыя кантакты з замежнымі вышэйшымі навучальнымі ўстановамі. Паміж ВНУ Беларусі і замежных краін заключаліся дагаворы аб узаемным супрацоўніцтве, ажыццяўляўся абмен выкладчыкамі з вопытам навуковай працы, аспірантамі для навуковых стажыровак, студэнтамі для праходжання практыкі. У вывучаемы перыяд у Беларусі на дагаворнай аснове навучалася каля 6 тыс. студэнтаў са 106 замежных дзяржаў.

Важную ролю ва ўмацаванні супрацоўніцтва Рэспублікі з іншымі дзяржавамі адыгрывала беларускае аддзяленне Усесаюзнага таварыства дружбы і культурных сувязяў з замежнымі краінамі, якое ўзнікла ў 1958 г. на базе Беларускага таварыства культурных сувязяў з замежжам. Грамадства адпраўляла за мяжу дэлегацыі і турыстычныя групы, удзельнічала ў падрыхтоўцы і правядзенні масавых мерапрыемстваў, прысвечаных нацыянальным святам і культурным падзеям у жыцці народаў.

Важным сродкам умацавання культурных сувязяў з'яўляліся пераклад літаратурных твораў беларускіх пісьменнікаў на мовы іншых народаў і іх выданне.

У 1946—1985 гг. за межамі СССР былі надрукаваныя 342 асобныя кнігі 55 беларускіх пісьменнікаў. Асаблівую вядомасць набылі творы Я. Купалы, Я. Коласа, В. Быкава, К. Крапівы, П. Броўкі, А. Адамовіча, Я. Брыля, І. Мележа, У. Караткевіча, І. Шамякіна і інш.

У сваю чаргу беларускія чытачы знаёміліся з творамі замежных аўтараў, перакладзенымі на беларускую і рускую мовы. З вялікай цікавасцю сустрэлі чытачы выдадзеныя на беларускай мове творы Х. Андэрсена, А. Бальзака, Э. Заля, Д. Лондана, М. Твэна, іншых класікаў сусветнай літаратуры.

У розных краінах свету цёпла прымалі творчыя калектывы рэспублікі, якія прыбывалі на гастролі. З вялікім поспехам гастралявалі за мяжой Акадэмічны тэатр оперы і балета БССР, Дзяржаўны ансамбль танца БССР, Беларускі акадэмічны тэатр імя Я. Купалы, вакальна-інструментальны ансамбль «Песняры».