§ 3.1. Аксіды

Атрыманне аксідаў

Аксіды атрымліваюць акісленнем кіслародам простых і складаных рэчываў (як неарганічных, так і арганічных), а таксама тэрмічным раскладаннем гідраксідаў (кіслот, асноў, амфатэрных гідраксідаў), кіслародзмяшчальных солей (табл. 1.2).

Табліца 1.2. Спосабы атрымання аксідаў

Спосабы атрымання аксідаў
Узаемадзеянне простых і складаных рэчываў з кіслародам Раскладанне складаных рэчываў — асноў, солей, кіслот Іншыя спосабы
straight S space plus space straight O subscript 2 space equals space SO subscript 2 semicolon straight N subscript 2 space plus space straight O subscript 2 space equals with t on top space 2 NO semicolon space 3 Fe space plus space 2 straight O subscript 2 space equals with t on top space space Fe subscript 3 straight O subscript 4 Fe left parenthesis OH right parenthesis subscript 2 space stack equals with t on top space space FeO space plus space straight H subscript 2 straight O Cu space plus space 2 straight Н subscript 2 SO subscript 4 space equals space CuSO subscript 4 space plus space SO subscript 2 upwards arrow space plus space 2 straight H subscript 2 straight O semicolon space space 4 straight H subscript 2 straight O space plus space 3 Fe space space space equals with t on top space Fe subscript 3 straight O subscript 4 space plus space 4 straight H subscript 2
СаСО subscript 3 space equals with t on top space СаО space plus space СО subscript 2 semicolon space 2 Cu left parenthesis NO subscript 3 right parenthesis subscript 2 space equals with t on top space space 2 CuO space plus space 4 NO subscript 2 not stretchy upwards arrow space plus space straight O subscript 2 not stretchy upwards arrow
4 FeS subscript 2 space plus space 11 straight O subscript 2 space equals space 2 Fe subscript 2 straight O subscript 3 space plus space 8 SO subscript 2 semicolon space space 2 SO subscript 2 space plus space straight O subscript 2 space equals space 2 SO subscript 3 semicolon space space CH subscript 4 space plus space 2 straight О subscript 2 space equals space CО subscript 2 space plus space 2 straight H subscript 2 straight O straight Н subscript 2 SiO subscript 3 space equals with t on top space straight H subscript 2 straight O space plus space SiO subscript 2 semicolon space straight Н subscript 2 SiO subscript 3 space equals with t on top space straight H subscript 2 straight O space plus space SiO subscript 2 not stretchy upwards arrow  

Некаторыя металы (Мg, Zn), а таксама вуглярод утвараюць аксіды ў рэакцыях з парамі вады. Дадаткова адзначым лабараторны спосаб атрымання аксіду вугляроду(IV) рэакцыяй абмену, у якой выкарыстоўваюць мармур і саляную кіслату:

Атрыманы аксід СО2 можна разглядаць як прадукт раскладання вугальнай кіслаты.

Варта таксама памятаць, што пры акісленні кіслародам азотазмяшчальных рэчываў (аміяку NH3, амінаў RNH2 і інш.) азот вылучаецца ў выглядзе простага рэчыва N2, а аксід азоту(II) утвараецца ў прысутнасці каталізатара.