Геаграфія. 11 клас

Уплыў гарадоў свету на змяненне клімату. Эканамічная дзейнасць і выкіды ПГ у гарадах залежаць ад агульнай эканамічнай, палітычнай і сацыяльнай сітуацыі ў краіне. У глабальным маштабе назіраецца істотная розніца ўзроўню выкідаў ПГ у розных краінах і рэгіёнах.

18 % сусветнага насельніцтва, якое пражывае ў развітых краінах, ствараюць 47 % агульнай колькасці выкідаў CO₂, у той час як 82 % сусветнага насельніцтва, што пражывае ў краінах, якія развіваюцца, вырабляюць 52 % выкідаў (мал. 116-33).

Глабальнае павелічэнне выкідаў ПГ размяркоўваецца нераўнамерна па ўсіх краінах. Акрамя таго, сярэдняя колькасць выкідаў у гарадах на чалавека можа быць значна ніжэйшай, чым сярэдняя колькасць выкідаў на чалавека ў цэлым па краіне (табл. 8*).

Табліца 8*. Выкіды парніковых газаў у буйных гарадах свету, 2018 г., т СО₂-экв.

Горад	Выкіды ПГ на душу насельніцтва (гарадскі ўзровень), т экв. СО2	Выкіды ПГ на душу насельніцтва (нацыянальны ўзровень), т экв. СО2
Вашынгтон (ЗША)	19,7	23,9
Глазга (Вялікабрытанія)	8,4	1,2
Таронта (Канада)	8,2	23,7
Шанхай (Кітай)	8,1	3,4
Нью-Ёрк (ЗША)	7,1	23,9
Пекін (Кітай)	6,9	3,4
Лондан (Вялікабрытанія)	6,2	1,2
Токіа (Японія)	4,8	0,6
Сеул (Рэспубліка Карэя)	3,8	6,7
Барселона (Іспанія)	3,4	0,0
Рыа-дэ-Жанейра (Бразілія)	2,3	8,2
Сан-Паўлу (Бразілія)	1,5	8,2

Выкіды парніковых газаў у развітых краінах. Пачынаючы з сярэдзіны XX ст. узровень выкідаў у гарадах развітых краін адносна невысокі. У той жа час дадзеныя гарадскія тэрыторыі сталі цэнтрамі дабрабыту і спажывання. У параўнанні з гарадамі Паўночнай Амерыкі ўзровень уплыву гарадоў Еўропы на змяненне клімату адносна нізкі. Гэта абумоўлена некалькімі прычынамі: еўрапейскія гарадскія тэрыторыі звычайна больш кампактныя. У іх выкарыстоўваецца меншая колькасць асабістых аўтамабіляў, а таксама большая колькасць малалітражных аўтамабіляў, што прыводзіць да памяншэння выкідаў ад асабістага аўтатранспарту.

Клуб знаўцаў-географаў. Еўропу немагчыма ўявіць без веласіпедаў. Сёння «педалі круціць» уся Еўропа: людзі сталі больш клапаціцца пра экалогію і ўласнае здароўе. У офісах складана трымаць сябе ў форме. А штодзённыя паездкі расходуюць дастаткова вялікую колькасць калорый. Многія еўрапейскія гарады праводзяць палітыку падтрымкі веласіпедыстаў.

Гарадскія выкіды ў краінах, якія развіваюцца. У краінах, якія развіваюцца, толькі некаторыя гарады выкарыстоўваюць сістэму ўліку выкідаў. Гарады гэтых краін часта з’яўляюцца эканамічнымі цэнтрамі, што ўносяць значны ўклад у валавы нацыянальны прадукт. Яны таксама становяцца цэнтрамі спажывання і дабрабыту і маюць больш высокі ўзровень выкідаў ПГ на чалавека, чым іх навакольная тэрыторыя.

Бразілія, Кітай, Індыя, ПАР сталі новымі цэнтрамі сусветнай вытворчасці, тым самым значна павялічыўшы сваю долю ў сусветных выкідах ПГ. Кітай абагнаў ЗША па паказчыках колькасці выкідаў ПГ і цяпер лідзіруе ў свеце, нягледзячы на тое што ўзровень выкідаў на чалавека ў гэтай краіне значна ніжэйшы. Бразілія, Кітай, Індыя і ПАР, не ўступіўшы ў юрыдычна значныя пагадненні ў гэтай сферы, тым не менш стараюцца зменшыць выкіды.

Большая частка гарадскога насельніцтва ў найменш развітых і бедных краінах вырабляе вельмі нізкі ўзровень выкідаў ПГ у сувязі з абмежаваным выкарыстаннем выкапнёвага паліва і электрычнасці, а таксама з абмежаваным спажываннем тавараў і паслуг.