§ 42. Відавая структура біяцэнозу
- Успомніце, якія структурныя кампаненты ўваходзяць у склад біяцэнозу.
- Як вы думаеце? Ці ўплывае разнастайнасць відаў раслін, жывёл, грыбоў і мікраарганізмаў у біяцэнозе на яго ўстойлівасць?
- Вы даведаецеся пра характарыстыкі відавой структуры біяцэнозу, якія дазваляюць ацаніць ступень яго ўстойлівасці.
Праверым веды
Ключавыя пытанні
1. Якімі паказчыкамі характарызуецца відавая разнастайнасць біяцэнозу?
2. Як па відавой разнастайнасці можна вызначыць стадыю развіцця біяцэнозу?
*3. На якія катэгорыі падзяляюць віды па ступені дамінавання?
4. Якую ролю ў жыцці біяцэнозу адыгрываюць віды-эдыфікатары?
Складаныя пытанні
*1. Устанавіце адпаведнасць паміж біяцэнозамі і іх відамі-эдыфікатарамі.
Біяцэнозы: 1. Верхавое балота. 2. Стэп. 3. Тайга. 4. Тундра. 5. Мяшаны лес.
Віды-эдыфікатары: а) кавыль; б) асіна; в) сфагнум; г) сасна; д) яліна; е) бяроза; ж) дуб; з) ягель; і) карлікавая бяроза.
2. Прывядзіце доказы залежнасці ўстойлівасці біяцэнозаў ад іх відавой разнастайнасці.
3. Назавіце віды-эдыфікатары тыповых біяцэнозаў вашага рэгіёна. Пакажыце, якія ахоўныя віды раслін ці жывёл жывуць у вашым рэгіёне.
*Індывідуальнае дамашняе заданне. Прааналізуйце відавую структуру бліжэйшага біяцэнозу (лугу, лесу, парку і г. д.). Вылучыце некалькі пробных пляцовак у розных месцах біятопу дадзенага біяцэнозу, палічыце агульную колькасць відаў і прыкладную колькасць асобін кожнага з іх. Знайдзіце сярэднія значэнні атрыманых паказчыкаў. Размяркуйце віды на катэгорыі па ступені іх дамінавання. Вызначыце, якія віды дамінантныя, а якія рэдкія і маюць патрэбу ў ахове.