§ 30. Паняцце палавога размнажэння і палавога працэсу
- Успомніце, па якіх асаблівасцях можна адрозніць палавое размнажэнне ад бясполага.
- Як вы думаеце? Чым адрозніваюцца паняцці «палавое размнажэнне» і «палавы працэс»?
- Вы даведаецеся пра сутнасць паняццяў «дыплоіднасць» і «гаплоіднасць», як суадносяцца паняцці «палавое размнажэнне» і «палавы працэс», у чым асаблівасць працэсаў утварэння мужчынскіх і жаночых палавых клетак у млекакормячых.
Праверым веды
Ключавыя пытанні
1. Дайце азначэнне паняццяў «палавы працэс» і «палавое размнажэнне».
2. Якія формы палавога працэсу вядомыя? Чым яны адрозніваюцца адна ад адной?
*3. Якія формы гаметагаміі сустракаюцца ў прыродзе? Прывядзіце прыклады.
4. Ахарактарызуйце будову сперматазоіда з пункту гледжання адпаведнасці яго функцыі.
*5. Ахарактарызуйце будову яйцаклеткі з пункту гледжання адпаведнасці яе функцыі.
Складаныя пытанні
1. Параўнайце працэсы ўтварэння яйцаклетак і сперматазоідаў. Выкарыстоўваючы дадатковыя крыніцы інфармацыі, вызначыце, у чым іх істотныя адрозненні.
2. Чаму ў мужчын здольнасць да ўтварэння палавых клетак захоўваецца да канца жыцця, а ў жанчын — толькі да наступлення менапаўзы? Дайце аргументаваны адказ.
*3. Параўнайце будову яйцаклеткі і сперматазоіда. Растлумачце, чаму яны так адрозніваюцца па будове і велічыні.
*4. У рыб, амфібій, рэптылій, птушак вельмі буйныя яйцаклеткі. У млекакормячых яны значна меншыя. З чым гэта звязана?
*Індывідуальнае дамашняе заданне. Вызначыце, якая колькасць клетак-папярэдніц уключылася ў працэс утварэння яйцаклетак у жанчыны, палавое выспяванне якой пачалося ў 14 гадоў, а менапаўза наступіла ў 45 гадоў. Колькі ў яе ўтварылася яйцаклетак і колькі гаплоідных клетак загінула за ўвесь рэпрадуктыўны перыяд, калі працягласць менструальнага цыкла ўмоўна прыняць роўнай 28 дням?