*§ 29—2. Спосабы бясполага размнажэння аднаклетачных эўкарыёт
- Успомніце, якімі спосабамі адбываецца бясполае размнажэнне пракарыёт.
- Як вы думаеце? Чым бясполае размнажэнне аднаклетачных эўкарыёт адрозніваецца ад бясполага размнажэння ў пракарыёт?
- Вы даведаецеся пра разнастайнасць спосабаў бясполага размнажэння аднаклетачных эўкарыёт, чым адрозніваецца спораўтварэнне і пачкаванне ў эўкарыёт ад пракарыёт.
Спораўтварэнне
Як вы ўжо ведаеце, у пракарыёт споры ўяўляюць сабой асаблівы стан клеткі, які дазваляе пераносіць неспрыяльныя ўмовы. У аднаклетачных эўкарыёт (хларэла, хламідаманада) спораўтварэнне адбываецца шляхам шматразовага сінхроннага дзялення ядра і змесціва клеткі з утварэннем вакол даччыных клетак уласных клетачных абалонак пры захаванні цэласнасці абалонкі мацярынскай клеткі. У выніку пад агульнай абалонкай утвараецца шмат дробных клетак — спор. Спора ўяўляе сабой невялікую клетку, якая складаецца з ядра і невялікай колькасці цытаплазмы. Напрыклад, у хларэлы ў адной клетцы можа ўтварыцца да 64 нерухомых спор. Споры, якія маюць жгуцікі і здольныя да перамяшчэння, называюцца зааспорамі (хламідаманада). Пасля разрыву абалонкі мацярынскай клеткі споры выходзяць у навакольнае асяроддзе і кожная спора, прарастаючы, дае пачатак новаму арганізму. Паколькі споры мікраскапічна малыя, то лёгка пераносяцца ветрам, вадой ці іншымі арганізмамі, што спрыяе не толькі размнажэнню, але і рассяленню асобін.
Такім чынам, споры (ад грэч. sporá — сеянне, пасеў) — мікраска-пічныя спецыялізаваныя клеткі, якія служаць для бясполага размнажэння, рассялення і (ці) захавання пры неспрыяльных умовах.