§ 33–1. Прыназоўнік, злучнік як службовыя часціны мовы: агульнае значэнне, марфалагічныя прыметы, сінтаксічная роля. Правапіс прыназоўнікаў, злучнікаў
Прачытайце тэкст, устаўляючы прапушчаныя словы.
Прыназоўнік — ... часціна мовы, якая ўдакладняе значэнні ... склонаў і выражае адносіны паміж назоўнікам (..., ...) і іншымі словамі ў сказе.
Паводле ... прыназоўнікі падзяляюцца на невытворныя (іх паходжанне растлумачыць немагчыма: аб, да, пры) і ... (паходзяць ад ... часцін мовы: збоку, згодна, наперадзе).
Паводле будовы прыназоўнікі падзяляюцца на ... (без, да, сярод), ... (з-за, з-пад, па-над) і ... (нягледзячы на, у сувязі з, у імя).
Практыкаванне 337-5
Прачытайце верш. Запішыце яго, раскрываючы дужкі. Пракаменціруйце напісанне прыназоўнікаў, злучнікаў.
Дзьмухавец
Ярыла зухаваты (з)за аколіц
Павёў вясну-красуню (пад)вянец,
(З)пад тлустага асфальту мегаполіса
Праклюнуўся танюткі дзьмухавец.
Ён выпрастаў лісточак азалелы*,
Наструнены*, ні(бы) жыцця прыліў,
І сонейка маленькае нясмела
(На)кволенькай націнцы* запаліў.
Прахожыя па справах спешна крочылі,
Хмурынка (за)ускраіну сплыла...
Мурзаты МАЗ спыніўся (на)узбочыне,
Крычыць шафёр:
– Знак весні запалаў!
І дзьмухавец адчуў вятрыскі пошчак,
(Да)сонейка пялёсткі расхінуў –
Ён сёння,
Як разбуджаны паромшчык,
Намацаў верны шлях –
(З)зімы (у)вясну!
В. Лукша.
Раскрыйце значэнні слоў зухаваты, аколіца, мегаполіс, пошчак.
● Назавіце словы з памяншальна-ласкальнымі суфіксамі. Якую ролю гэтыя словы выконваюць у вершы?