Слоўнік асноўных тэрмінаў і паняццяў
Специальные | А | Б | В | Г | Д | Е | Ё | Ж | З | И | К | Л | М | Н | О | П | Р | С | Т | У | Ф | Х | Ц | Ч | Ш | Щ | Э | Ю | Я |
С |
---|
СортСтвораная ў выніку селекцыі сукупнасць культурных раслін аднаго віду, якія ўстойліва валодаюць у канкрэтных умовах вырошчвання пэўнымі марфалагічнымі, фізіялагічнымі і гаспадарчымі прыметамі. | |
СпадчыннасцьУласцівасць жывых арганізмаў захоўваць і перадаваць нашчадкам свае прыметы і ўласцівасці. | |
СуперкапсідАбалонка з ліпідаў і бялкоў, якая пакрывае капсід некаторых вірусаў. | |
Т |
---|
ТранскрыпцыяБіясінтэз РНК на адпаведных участках аднаго з ланцугоў ДНК — адна з рэакцый матрычнага сінтэзу (матрыцай служыць ланцуг ДНК, які транскрыбіруецца). | |
ТрансляцыяБіясінтэз бялку з амінакіслот, які адбываецца ў рыбасомах, — адна з рэакцый матрычнага сінтэзу (матрыцай служыць мРНК). | |
Тургарны ціскЦіск унутранага змесціва клеткі на яе абалонку. | |
Ф |
---|
ФілагенезПрацэс гістарычнага развіцця як арганічнага свету ў цэлым, так і асобных груп арганізмаў. | |
ФенатыпСукупнасць прымет і ўласцівасцей арганізма. | |
Фенатыпічны радыкалЧастка генатыпу асобіны, якая вызначае яе фенатып. Напрыклад, для асобіны, у якой праявіліся дзве дамінантныя прыметы: A—B—. | |
ФерментыБялкі, якія паскараюць працяканне хімічных рэакцый у жывых арганізмах, г. зн. выконваюць функцыю біялагічных каталізатараў. | |
ФотасінтэзПрацэс утварэння арганічных рэчываў з вуглякіслага газу і вады, які працякае з паглынаннем светлавой энергіі пры ўдзеле фотасінтэтычных пігментаў у клетках зялёных раслін, водарасцей і некаторых бактэрый. | |
Х |
---|
ХрамацінАсноўны кампанент клетачнага ядра, які складаецца пераважна з малекул ДНК і бялкоў. у пачатку дзялення клеткі храмацін спіралізуецца (кампактызуецца) і ўтварае храмасомы. | |
Ц |
---|
ЦыталогіяНавука, якая вывучае будову, функцыянаванне, размнажэнне, старэнне і гібель клетак. | |
ЦытаплазмаУнутранае змесціва клеткі, за выключэннем ядра, абмежаванае плазмалемай. У састаў цытаплазмы ўваходзяць гіялаплазма, цыташкілет і арганоіды. | |
ЦыташкілетУнутрыклетачны шкілет; трохмерная сетка, утвораная бялкамі, якая пранізвае гіялаплазму клеткі. Выконвае апорную функцыю, забяспечвае ўнутрыклетачныя перамяшчэнні і інш. | |
Ш |
---|
ШтамШтучна створаная чалавекам сукупнасць мікраарганізмаў аднаго віду, якія маюць пэўныя спадчынна замацаваныя прыметы і ўласцівасці, а таксама аднатыпную рэакцыю на дзеянне фактараў навакольнага асяроддзя. | |
Штучны адборВыбар чалавекам найбольш каштоўных у гаспадарчых ці дэкаратыўных адносінах асобін для атрымання ад іх патомства з жаданымі прыметамі і ўласцівасцямі. | |
Э |
---|
ЭкзацытозВывядзенне рэчываў, якія знаходзяцца ў мембраннай упакоўцы, з клеткі ў пазаклетачнае асяроддзе. | |
ЭндацытозПаглынанне клеткай цвёрдых часцінак (фагацытоз) ці раствораў (пінацытоз) шляхам фарміравання мембранных пузыркоў, утвораных плазмалемай. | |