§ 33. Вадародныя злучэнні кіслароду і серы
*Хімічныя ўласцівасці серавадароду
1. Для серавадароду найбольш характэрныя аднаўленчыя ўласцівасці за кошт атамаў серы ў ступені акіслення –2. Прыкладам можа служыць узаемадзеянне серавадароду з кіслародам і аксідам серы(IV).
2. Пры ўзаемадзеянні з кіслародам (гарэнне) у лішку кіслароду ўтвараецца аксід серы(IV), а пры яго недахопе — сера:
;
.
3. Пры ўзаемадзеянні з аксідам серы(IV) утвараецца свабодная сера:
.
Гэтыя працэсы ляжаць у аснове прамысловага атрымання серы пры нафтаперапрацоўцы, а таксама з адыходных газаў металургічных і коксавых печаў.
Серавадародная кіслата і яе солі
Слабая двухасноўная серавадародная кіслата выяўляе ўсе агульныя ўласцівасці кіслот: рэагуе з металамі, асноўнымі аксідамі, асновамі і солямі. Уступаючы ў рэакцыі абмену, яна ўтварае два рады солей — сульфіды і гідрасульфіды:
2NaOH + H2S = Na2S + 2H2O (cульфід натрыю, сярэдняя соль);
NaOH + H2S = NaHS + H2O (гідрасульфід натрыю, кіслая соль).
Сульфіды і гідрасульфіды шчолачных і шчолачназямельных металаў — NaHS, KНS, Ba(HS)2 — добра раствараюцца ў вадзе. Сульфіды іншых металаў у пераважнай большасці нерастваральныя. Сульфіды свінцу, медзі, ртуці, серабра і некаторых іншых металаў не раствараюцца нават у салянай і сернай кіслотах.
З гэтай прычыны сульфіды можна асаджваць серавадародам з раствораў солей:
CuSO4 + H2S = CuS↓ + H2SO4.
CuSO4 + H2S = CuS↓ + H2SO4.
Сульфід-іоны лёгка выявіць, выкарыстоўваючы якасную рэакцыю на серавадародную кіслату і яе солі. Рэактывам на серавадародную кіслату і яе растваральныя ў вадзе солі могуць быць, напрыклад, сульфат медзі(II) або нітрат свінцу(II), пры ўзаемадзеянні з якімі з раствору выпадае чорны асадак сульфіду медзі(II) або свінцу(II):
Pb(NO3)2 + Na2S = PbS↓ + 2NaNO3;
Pb2+ + S2– = PbS↓.
Сульфіды большасці металаў, прычым нават нерастваральныя ў вадзе, выяўляюць з іх узаемадзеяння з кіслатой, у выніку якога вылучаецца серавадарод са спецыфічным непрыемным пахам.