Хімія. 11 клас

Хімічныя ўласцівасці

1. Пры нармальных умовах азон можа павольна самаадвольна ператварацца ў кісларод з вылучэннем цеплаты:

2О₃ 3О₂ + Q.

Працэс паскараецца пад дзеяннем каталізатараў, УФ-апраменьвання. Павышэнне тэмпературы і паніжэнне ціску паскараюць гэты працэс. Азон — больш моцны акісляльнік, чым кісларод, бо ад яго малекулы ў працэсе хімічных рэакцый лёгка адрываецца адзін атам кіслароду:

О₃ = О₂ + О.

Менавіта атамарны кісларод удзельнічае ў рэакцыях акіслення, а малекулы кіслароду часцей за ўсё з’яўляюцца адным з прадуктаў рэакцый. Напрыклад, азон рэагуе з азотам пры тэмпературы 295 °С:

N₂ + O₃ = N₂O + O₂,

у той час як кісларод узаемадзейнічае з азотам пры тэмпературы большай за 3000 °С:

N₂ + O₂ = 2NO – Q.

2. Азон акісляе ўсе металы (за невялікім выключэннем, напрыклад, золата, плаціны):

.

3. Азон акісляе атамы элементаў у ніжэйшых ступенях акіслення ў саставе аксідаў, гідраксідаў, солей. Напрыклад:

.

4. Азон узаемадзейнічае з растворам ёдыду калію. Нават без награвання азон акісляе ёдыд-іоны, у выніку чаго вылучаецца свабодны ёд:

.

Гэтая рэакцыя з’яўляецца тэстам (якаснай рэакцыяй) на прысутнасць азону. Фільтравальная папера, насычаная сумессю ёдыду калію і крухмалу, сінее ў азоне ў выніку вылучэння ёду.

5. Азон разбурае арганічныя рэчывы: фарбавальнікі страчваюць колеры, спірты, эфіры, шкіпінар запальваюцца, гума «старэе». Малекулы ненасычаных арганічных злучэнняў у рэакцыях з азонам разрываюцца па месцы кратных сувязей.