*§ 0-8. Сказы са звароткамі, пабочнымі і ўстаўнымі канструкцыямі. Сэнсава-стылістычная і тэкстаўтваральная роля сказаў са звароткамі, пабочнымі і ўстаўнымі канструкцыямі ў тэкстах розных тыпаў і стыляў маўлення
Практыкаванне 7
Прачытайце тэкст, вызначце яго стыль. Аргументуйце сваю думку. Складзіце план, перакажыце тэкст паводле плана. Сказы-прыклады, якія ілюструюць розніцу паміж звароткам і іншымі сінтаксічнымі з’явамі, запішыце. Зрабіце іх сінтаксічны разбор.
Для таго каб адрозніць зваротак і адасоблены прыдатак, трэба ўлічваць наступнае.сн Па-першае, зваротак, у адрозненне ад адасобленых прыдаткаў, не выконвае ацэначнай функцыі, а толькі называес асобу ці прадмет, да якіх звяртаюцца. Па-другое, прыдаткі звычайна маюць аднолькавую граматычную форму з паяснёным словам. Зваротак, наадварот, выражаецца назоўнікам у назоўным склоне (ці клічнай формай): Гуслям, княжа, (зваротак) не пішуць законаў (Я. Купала). Ах, сны, летуценніф мае залатыя, (прыдатак) які ж вы саткалі ўзор! (П. Глебка).
Звароткі трэба таксама адрозніваць ад назоўніка ў назоўным склоне (ці іменнага словазлучэння), які не выражае звароту, а акрэслівае тэму паведамленням, што раскрываецца ў наступным кантэксце (сказе): «Пакуты слова»… У паняцце гэтае трэба ўключыць іменна тыя пакуты, калі мне хочацца працавацьсл, а я не магу (Я. Брыль). (Паводле В. Рагаўцова).