*§ 2-1. Функцыянальныя стылі і жанры маўлення, стылеўтваральныя моўныя сродкі. Навуковы стыль
Практыкаванне 9
Прачытайце матэрыял, у якім даецца апісанне стыляў паводле асноўных прымет, па якіх характарызуецца любы стыль.
Вызначце, прыметы якіх стыляў маўлення прыведзены ў табліцы. Раскажыце з апорай на табліцу пра гэтыя стылі.
|
Сфера выкарыстання |
Задачы маўлення | Стылёвыя рысы | Асноўныя жанры | Характэрныя моўныя сродкі |
|
Асвета, навука: |
Паведаміць дакладныя звесткі і факты, якія маюць тэарэтычнае значэнне, растлумачыць іх |
Дакладнасць, доказнасць, лагічнасць, сцісласць.Мае форму маналогу. |
Навуковы артыкул, рэферат, энцыклапедыя, манаграфія, навукова-тэхнічная літаратура, даклады і выступленні на навуковую тэму | Навуковыя тэрміны. Словы з абагульненым і адцягненым значэннем. Дзеясловы ў форме 3-й асобы цяперашняга часуса значэннем пастаяннага дзеяння. Простыя развітыя і складаныя сказы |
| Афіцыйныя зносіны, справаводства, заканадаўства | Паведаміць звесткі, якія маюць практычнае значэнне, даць дакладныя парады, указанні | Прадпісальны характар маўлення, афіцыйнасць, дакладнасць, высокая ступень стандартызацыі зместу. Мае форму маналогу. Адносіны да з’яў і падзей не выражаны | Законы, пастановы, указы, афіцыйныя паведамленні, дагаворы і пагадненні, а таксама аб’явы, заявы, даверанасці, распіскі, справаздачы, аўтабіяграфіі |
Афіцыйныя словы і выразы. Назоўнікі, утвораныя ад дзеясловаў і прыметнікаў з суфіксамі -анн-, -енн-, -асць-, -ств-. Дзеясловы ў форме 3-й асобы са значэннем «так прынята рабіць». |
| Грамадска-палітычная дзейнасць: газеты, часопісы, выступленні |
Паведаміць інфармацыю, якая мае грамадска-палітычнае значэнне; уздзейнічаць на думкі і пачуцці людзей |
Эмацыянальнасць, доказнасць, пабуджальнасць, даходлівасць, надзённасць | Выступленне, артыкул, нататка, інфармацыя, рэпартаж, фельетон, інтэрв’ю і інш. | Грамадска-палітычная лексіка і фразеалогія. Ацэначныя і эмацыянальна-экспрэсіўныя словы. Трапныя метафары і параўнанні. Развітыя звароткі. Рытарычныя пытанні, воклічы, паўторы |