§ 17. Маўленчыя зносіны і маўленчы этыкет. Нормы сучаснай беларускай мовы; памылкі, выкліканыя іх парушэннем

Практыкаванне 250

Назавіце парушэнні пунктуацыйных норм у сказах. Запішыце сказы ў адпаведнасці з пунктуацыйнымі нормамі.

1. Лета, калі яно цёплае не праходзіць, а пралятае. 2. Нашы продкі ўмелі працаваць, умелі і весяліцца, у святочны дзень. 3. Масленіца — свята заканчэння зімы, яно адзначалася ў канцы лютага, ці ў пачатку сакавіка. 4. Чэрвеньскае сонца, настоенае на водары скошанай травы нясцерпна пякло. 5. Поле прытаілася ў чаканні, а хмара набліжалася і цямнела і час ад часу блакітныя ніці маланкі пранізвалі яе (Т. Хадкевіч). 6. А сонца скрозь сеючы іскрыф на свеце, мне песню іскрыла нябесным святлом, а вецер, што ў полі рве дзёрны і сеці даў волю і крылы лунаці арлом (Я. Купала). 7. Жыве тады лес пярэста-звонкім жыццём і ў тым жыцці зялёным сонечным чуваць гармонія шчасця, гармонія светлае радасці (М. Зарэцкі). 8. З гнёздаў мы даўно павыляталі ды не развучыліся глядзець, як па спелым полі, па атаве дождж грыбны на дыбачках ідзе (П. Панчанка). 9. На дварэ была зіма, ляжаў малады снег, ад яго на свеце было светла, і ціха, і гэтак жа нязвыкла ціха стала ў хаце (А. Кудравец). 10. На рабіне скачуць шустрыя сініцы, пад дажджом намоклі клёны і дубы, наліліся сокам спелыя брусніцы і каля дарогі выраслі грыбы (С. Грахоўскі). 11. Праз творчасць Уладзіміра Караткевіча, ёсць шанец расказаць свету пра Беларусь і беларусаў (К. Ладуцька). 12. Свет, даўно абжыты чалавекам, здаецца, простым, ды зразумелым, а на самай справе — складаны, загадкавы (В. Карамазаў).

Выпішыце дзеепрыметнік і дзеепрыслоўе, графічна пакажыце іх утварэнне.