§ 17. Маўленчыя зносіны і маўленчы этыкет. Нормы сучаснай беларускай мовы; памылкі, выкліканыя іх парушэннем

Практыкаванне 247

Спішыце. Расстаўце знакі прыпынку. Аргументуйце іх пастаноўку. Вызначце від даданых частак.

1. Прырода толькі дорыць дзівы бо дзіва ёсць яна сама (П. Броўка). 2. Толькі ў сэрцы і можна адчуць колькі багацця даў табе край (К. Кірэенка). 3. Елачцы зялёнай сёння сняцца сны быццам вее з бору водарам лясным (Я. Пушча). 4. Раптам ірвануў вецер і перайшоў у такую буру што зямля закурылася пылам (Я. Колас). 5. Калі яны выйшлі на вуліцу было цёмна хоць на небе і высыпалі буйныя белыя зоркі (А. Кудравец). 6. Мы ні на хвіліну не пахіснуліся ў сваёй вялікай веры хоць права жыць у шчасці на зямлі і здабываў народ нялёгкай мерай (К. Кірэенка). 7. Памяць чалавечая падобна на скарбніцу ў якой можа захавацца толькі здольнае вытрымаць буры часу і не страціць сваёй цікавасці (Р. Сабаленка). 8. Тут і рэчка відаць лес і белыя хмаркі-гускі што плаваюць па бязмежнай прасторы сініх нябёс (Я. Колас). 9. Прыемна было хадзіць па новых мясцінах углядацца ў малюнкі што трапляюцца ў падарожжы і разважаць з самім сабою аб розных падзеях і праявах на свеце (Я. Колас). 10. Калі ж вечарам рабіна сок зары крамяны п’е жнівень песнямі дажынак заліваецца пяе (К. Кірэенка). 11. Я ўвайшоў у дом дзе жыў тварыў паэт дзе прагучаў яго калісьці верш (М. Танк). 12. Уначы калі спяць і палеткі і травы ціха сосны шумяць пра геройства і славу (А. Бачыла). 13. Вось і промень першы залаціцца каб твой сон юнацкісл абагрэць (П. Панчанка).

Выпішыце адзін дзеяслоў і ўтварыце ўсе магчымыя формы загаднага ладу.
Растлумачце правапіс часціц не і ні ў тэксце.
Якія фанетычныя асаблівасці адлюстраваны ў выдзеленым слове? Назавіце асноўныя фанетычныя адметнасці беларускай мовы.