§ 17. Маўленчыя зносіны і маўленчы этыкет. Нормы сучаснай беларускай мовы; памылкі, выкліканыя іх парушэннем

Практыкаванне 232

У бібліятэцы або з дапамогай інтэрнэт-рэсурсаў пазнаёмцеся з выданнем: Арашонкава, Г. У., Лемцюгова, В. П. Кіраванне ў беларускай і рускай мовах : слоўнік-даведнік / Г. У. Арашонкава, В. П. Лемцюгова. — Мінск : Вышэйшая школа, 1991. — 303 с.
Прачытайце пра структуру названага даведніка. Раскажыце, у якіх выпадках варта карыстацца падобным слоўнікам. Выпішыце з тэксту прыклады. Складзіце сказы з трыма-чатырма беларускамоўнымі словазлучэннямі.

У слоўнік-даведнік уключаны дзеясловы, назоўнікі і прыметнікі:
1) якія патрабуюць ад залежнага слова склонавых форм, розных у беларускай і рускай мовах, напрыклад: з нагоды свята — по случаю праздника; іншым разам — в другой раз; мець рацыю — быть правым;
2) пры якіх можа парушацца нарматыўная спалучальнасць з залежным словам па аналогіі з падобнымі канструкцыямі або пад уплывам дыялектных канструкцый, канструкцый з іншай мовы, напрыклад: характэрны для каго-чаго (не каму-чаму!); уласцівы каму-чаму (не для каго-чаго!);
3) сінтаксічная спалучальнасць якіх залежыць ад значэння (адцення значэння) галоўнага слова, напрыклад: даследаванне чаго (навуковае вывучэнне) і даследаванне аб чым (навуковая работа); здольны да чаго (які мае схільнасць да чаго-небудзь) і здольны на што (які гатовы зрабіць што-небудзь);
4) варыянтныя канструкцыі, якія адрозніваюцца частотнасцю ўжывання або стылістычна (Г. Арашонкава, В. Лемцюгова).