§ 20. Рэлігія

Сутнасць рэлігіі, яе функцыі. Рэлігійны светапогляд суправаджае развіццё чалавецтва на працягу многіх тысячагоддзяў.

Найбольш раннімі формамі рэлігійных вераванняў з’яўляліся:

фетышызм (вера ў звышнатуральную сілу матэрыяльных прадметаў);

анімізм (вера ў існаванне душы і духаў);

татэмізм (уяўленне пра звышнатуральную сувязь паміж групай людзей і пэўным відам жывёл, раслін);

магія (вера ў звышнатуральныя сувязі паміж прыроднымі аб’ектамі і з’явамі).

Асноўнымі прыметамі рэлігійнага светапогляду з’яўляюцца дзве: уяўленне пра падваенне свету і вера ў гэта. Свядомасць верніка бачыць рэальнасць падзеленай на два светы: звычны і свяшчэнны. Ён верыць у свяшчэнны свет. Гэтая вера спараджае веданне, якое не патрабуе доказаў і выступае як Ісціна (ведаю, бо веру).

Увесь комплекс з’яў, народжаных рэлігійным светапоглядам, абазначаецца паняццем «рэлігія». Рэлігія — гэта сістэма вераванняў у звышнатуральнае і звязаныя з ёй асаблівыя, спецыфічныя паводзіны (культ). Можна вызначыць рэлігію і як сувязь чалавека з Вышэйшай сілай, Абсалютам: адзін з варыянтаў этымалогіі слова «рэлігія» гучыць як «аднаўленне сувязі». Асобныя напрамкі ў рамках адной рэлігіі, асаблівасці веравызнання ў межах пэўнага рэлігійнага вучэння называюцца канфесіямі (лац. confessio — спавяданне).

icon-remember
Абапіраючыся на гістарычныя веды, з дапамогай уводнай інфаграфікі апішыце наступныя рэлігіі: будызм, даасізм, індуізм, іслам, іўдаізм, сінтаізм, хрысціянства. Якія з іх політэістычныя, а якія — монатэістычныя? Якія рэлігіі складана класіфікаваць па такім крытэрыі, як колькасць багоў? Назавіце першую ў гісторыі монатэістычную рэлігію.

Пантэон — «храм усіх багоў», пабудаваны ў Рыме ў 126 г. Таксама паняццем «пантэон» вызначаецца група багоў, што належаць да якой-небудзь адной рэлігіі ці міфалогіі.

icon-task

Вызначце, да якіх відаў рэлігіі можа прымяняцца паняцце «пантэон». Прывядзіце гістарычныя прыклады рэлігій з пантэонам багоў.

Графіці на вул. Рабкораўскай, 13 у Мінску называецца «Ярыла». Якім чынам гэтая назва звязана з рэлігіяй? Ці можна лічыць дадзены твор стрыт-арту праявай рэлігійнасці?

Рэлігія — адзін з найбольш складаных і неадназначных феноменаў культуры: ён спарадзіў даўнюю і бясконцую дыскусію як аб прыродзе рэлігіі, прычынах яе паходжання, так і аб яе дарэчнасці ў жыцці чалавека разумнага. Але як ні вырашаліся б гэтыя пытанні прыхільнікамі і праціўнікамі рэлігіі, абодва бакі згодныя, што яна адыгрывае значную ролю ў гісторыі чалавецтва, паколькі выконвае цэлы шэраг важных сацыяльных функцый.

img
icon-persona
Французскаму філосафу эпохі Асветніцтва Вальтэру належыць вядомае выказванне: «Калі б Бога не існавала, яго трэба было б выдумаць».
icon-discussions
Як вы разумееце гэтае выказванне? Як дадзенае выказванне суадносіцца з асноўнымі функцыямі рэлігіі?