Грамадазнаўства. 10 клас

Вучэнне, што прызнае крытэрыем маральнасці і асновай паводзінаў чалавека яго імкненне да дасягнення шчасця, якое разумеецца прыхільнікамі як сапраўднае прыназначэнне чалавека. Па словах Арыстоцеля, шчасце «мы заўсёды выбіраем дзеля яго самога і ніколі дзеля чагосьці іншага».

Прадстаўнікамі дадзенага напрамку з’яўляюцца такія вядомыя філосафы, як Эпікур, Арыстоцель, Дзідро, Вальтэр, Феербах.

Эўдэманізм пераклікаецца з іншай этычнай канцэпцыяй — геданізмам, паводле якога «жыццё ёсць асалода», але ў адрозненне ад геданізму ў эўдэманізме шчасце не звязана з вялікімі пачуццёвымі асалодамі, шчасце ёсць умеранасць у цялесных асалодах.

Асноўны сэнс трактата Людвіга Феербаха «Эўдэманізм» заключаецца ў тым, што ў аснове ўсіх без выключэння ўчынкаў і дзеянняў чалавека (і наогул усяго жывога) ляжыць адно пабуджэнне — імкненне да шчасця (эўдэманізм), якое прызнаецца рухаючай сілай грамадскага развіцця.

Адным з крытыкаў эўдэманізму ў этыцы быў Імануіл Кант, які меркаваў, што матывам па-сапраўднаму маральнага ўчынку можа быць толькі абавязак, а не імкненне да шчасця

Вучэнне, згодна з якім задавальненне з’яўляецца найвышэйшай дабротай і сэнсам жыцця. Заснавальнікам геданізму лічыцца старажытнагрэчаскі філосаф Арысціп (435–355 гг. да н. э.), сучаснік Сакрата. Арысціп вылучае два станы душы чалавека: задавальненне як мяккі, пяшчотны рух душы і боль як грубы, парывісты рух душы. Пры гэтым не робіцца адрознення паміж відамі задавальнення, кожнае з якіх у сваёй сутнасці якасна падобна на іншае. Шлях да шчасця, на думку Арысціпа, ляжыць у дасягненні максімальнага задавальнення і пазбяганні пры гэтым болю. Сэнс жыцця, паволе Арысціпа, заключаецца менавіта ў атрыманні фізічнага задавальнення.

Вылучаюць псіхалагічны і этычны геданізм. Першы адлюстроўвае імкненні людзей павялічыць уласныя радасці. Другі з’яўляецца тэорыяй пра тое, што чалавек павінен імкнуцца да задавальнення — уласнага (геданічны эгаізм) ці ўсеагульнага (універсальны геданізм, або ўтылітарызм)