Грамадазнаўства. 10 клас

Сацыяльная роля. Кожны чалавек звычайна мае шырокі набор статусаў, таму і роляў у яго таксама многа. Сукупнасць роляў, якія належаць канкрэтнаму чалавеку, называюць ролевым наборам.

Паводле Т. Парсанса, любая сацыяльная роля апісваецца наступнымі характарыстыкамі: эмацыйным бокам (адны ролі патрабуюць эмацыйнай стрыманасці, другія – раскаванасці), спосабам атрымання ролі (адны ролі прадпісваюцца, іншыя – заваёўваюцца), маштабам (ролі строга абмежаваны або размыты), ступенню фармалізацыі ролі (дзеянне па строга вызначаных правілах або адвольна), матывацыяй (арыентацыя на асабістую выгаду, на агульную карысць, на інтарэсы групы), структурай, якая ўключае апісанне тыпу паводзінаў, правілы паводзінаў, ацэнку выканання ролі, сістэму санкцый за парушэнне правілаў.

Па аналогіі складзіце схему статуснага і ролевага набору канкрэтнага мужчыны.

Пры выкананні сацыяльных роляў, у якія ўкладваецца сістэма сацыяльных стасункаў і ўзаемадзеянняў дадзенага грамадства, могуць узнікаць такія сітуацыі, як ролевы канфлікт і дыстанцыраванне ад ролі. Ролевы канфлікт (у адносінах да аднаго суб’екта) узнікае ў сітуацыі несупадзення роляў пры наяўнасці некалькіх статусаў адначасова (напрыклад, сітуацыя Тараса Бульбы, калі ён забіў свайго сына Андрыя: у асобе Бульбы адначасова сышліся статусы бацькі і ваеннага праціўніка). Дыстанцыраванне ад ролі ўяўляе сабой свядомае парушэнне стратэгіі прадпісаных ролевых паводзінаў. Гэта сітуацыя трапляе пад азначэнне дэвіяцыі. Масавае дыстанцыраванне ад ролі можа служыць прыметай сацыяльнай напружанасці, патрабаваннем змяніць існуючыя правілы статусна-ролевай сістэмы.

Ролевы канфлікт, віды ролевых канфліктаў

Прааналізуйце комікс. Які ролевы канфлікт паказаны аўтарамі комікса? Якімі сродкамі?