Фізіка. 10 клас

Прыклад 1. На малюнку 77 прыведзены графік залежнасці абсалютнай тэмпературы цела, якое награвалася, ад перададзенай яму колькасці цеплаты. Выкарыстоўваючы табліцу, вызначце рэчыва, з якога выраблена цела, калі яго маса m = 40 кг.

Рашэнне. Для таго каб вызначыць рэчыва, з якога выраблена цела, знойдзем яго ўдзельную цеплаёмістасць с. Аналізуючы графік, робім выснову, што пры награванні цела ад тэмпературы Т₁ = 200 К да тэмпературы Т₂ = 600 К яму была перададзена колькасць цеплаты Q = 4,0 · 10⁶ Дж, якую можна разлічыць па формуле Q = cm(Т₂ – Т₁).

Значыць, удзельная цеплаёмістасць рэчыва .

.

Атрыманае значэнне ўдзельнай цеплаёмістасці адпавядае волаву.

Адказ:  — волава.

Прыклад 2. У налітую ў пасудзіну ваду, маса якой m₁ = 800 г і тэмпература t₁ = 60 °С, дадалі некаторую колькасць лёду пры тэмпературы t₂ = –10 °С. Вызначце масу лёду, калі пасля дасягнення цеплавой раўнавагі тэмпература вадкасці ў пасудзіне t₃ = 40 °С. Цеплаёмістасць пасудзіны і страты цяпла можна не прымаць пад увагу. Удзельная цеплаёмістасць вады , лёду , удзельная цеплата плаўлення лёду .

Дадзена:
m₁ = 800 г = 0,800 кг
t₁ = 60 °С
t₂ = –10 °С
t₃ = 40 °С

m₂ — ?

Рашэнне. Не прымаючы пад увагу страты энергіі ў навакольнае асяроддзе, улічваем толькі абмен энергіяй паміж целамі, што ўвахо дзяць у склад сістэмы. Разгледзім цеплавыя працэсы, якія адбываліся ў сістэме: 1) на гра ванне лёду ад тэмпературы t₂ да тэмпературы плаўлення t₀ = 0,0 °С: Q₁ = c₂m₂(t₀ – t₂); 2) плаўленне лёду: Q₂ = λm₂; 3) награванне вады, якая з’явілася пры плаўленні лёду, ад тэмпературы t₀ да тэмпературы t₃: Q₃ = c₁m₂(t₃ – t₀); 4) ахалоджванне цёплай вады масай m₁ ад тэмпературы t₁ да тэмпературы t₃: Q₄ = c₁m₁(t₃ – t₁). Складзём ураўненне цеплавога балансу: Q₁ + Q₂ + Q₃ + Q₄ = 0, або

Адкуль маса лёду:

Адказ: m₂ = 0,13 кг.