§ 25. Правілы ўжывання фразеалагізмаў у маўленні

Практыкаванне 211

Падбярыце да рускіх прыказак беларускія адпаведнікі, растлумачце іх сэнс.

1) Моя хата с краю — ничего не знаю.
2) Утопающий и за соломинку хватается.
3) Солдат спит — служба идёт.
4) Цыплят по осени считают.
5) Утро вечера мудренее.
6) Соловья баснями не кормят.
7) Шила в мешке не утаишь.
8) Не всё коту масленица.
а) Кухар спіць, а суп кіпіць.сн
б) З гутаркі хлеба не наясі.
в) Не заўсяды як на Дзяды.
г) Не маё гарыць — не мне тушыць.
д) Як топішсяф, той за лязо ўхопішся.
е) Пераначуем, то болей пачуем.
ж) Лес чуе, а поле бачыць.
з) Не хваліся травою, а хваліся сенам.

Якія з прыведзеных прыказак змяшчаюць у сабе культуразнаўчую інфар­мацыю пра нацыянальныя характары рускіх і беларусаў?
Якія рысы нацыянальнага характару беларусаў знайшлі адбітак у наступных прыказках?

1. Госць у хаце — Бог у хаце. Госць на парог — гаспадыня за пірог.
2. Шчырая праца — мазалёвая. Гаспадарку весці — не лапці плесці.
3. Родная зямелька — як зморанаму пасцелька. Усякая птушка сваё гняздо бароніць.

 Дапоўніце пералік беларускіх прыказак, якія ілюструюць указаныя рысы нацыянальнага характару (пры неабходнасці можаце звярнуцца да «Слоўніка беларускіх прыказак» І. Лепешава (2006)).
• Растлумачце пастаноўку працяжнікаў у прыказках.