Гісторыя Беларусі ад старажытных часоў да канца XVIII ст.

Гэтыя плямёны славян і антаў не кіруюцца адным чалавекам, але здаўна жывуць у народапраўстве [дэмакратыі], і таму ў іх шчасце і няшчасце ў жыцці лічыцца справай агульнай. Гэтаксама і ва ўсім астатнім, можна сказаць, у абодвух гэтых вышэй названых варварскіх плямён усё жыццё і ўзаконенні аднолькавыя.

Яны лічаць, што толькі адзін бог, тварэц маланак, з'яўляецца ўладыкай над усімі, і яму прыносяць у ахвяру быкоў і спраўляюць іншыя свяшчэнныя абрады. Лёсу (долі) яны не ведаюць і наогул не прызнаюць, што ён у адносінах да людзей мае якую-небудзь сілу.

Калі ім вось-вось пагражае смерць, або калі іх ахоплівае хвароба, ці на вайне яны пападуць у небяспечнае становішча, дык даюць абяцанні, што калі выратуюцца, то адразу прынясуць богу ахвяру за сваю душу, і, пазбегнуўшы смерці, яны прыносяць у ахвяру тое, што абяцалі, і думаюць, ужо выратаванне імі куплена цаной гэтай ахвяры. Яны ўшаноўваюць і рэкі, і німфаў, і ўсялякіх дэманаў, прыносяць ахвяры ўсім ім і пры дапамозе гэтых ахвяр варожаць.

Жывуць яны ва ўбогіх хацінах, на вялікай адлегласці адзін ад аднаго, і ўсе яны часта змяняюць месцажыхарства.

Уступаючы ў бітву, большасць ідуць на ворага са шчытамі і дроцікамі ў руках, панцыраў жа яны ніколі не надзяваюць; іншыя не носяць ні кашуляў (хітонаў), ні плашчоў, а адны толькі штаны, і ў такім выглядзе ідуць на бітву з ворагамі...

Пераклад з рускай мовы Г. Штыхава

1. Прааналізуйце матэрыял пры дапамозе памяткі «Як працаваць з гістарычным дакументам».

           2. Складзіце 1—2 пытанні да тэксту. Задайце іх сваім аднакласнікам.

[1] Дакументы і матэрыялы па гісторыі Беларусі ў сярэднія вякі (VI—XVст.): дапам. для вучняў і настаўнікаў / Склад С. К. Ганцова, В. А. Чамярыцкі, Г. В. Штыхаў. Мінск: Нар. асвета, 1998. С. 6.