ТЭОРЫЯ ЛІТАРАТУРЫ. Літаратурны напрамак
Постмадэрнізм
У беларускай літаратуры постмадэрнізм з’явіўся не пасля мадэрнізму, як у многіх іншых, а пасля сацыялістычнага рэалізму. Такія перадумовы прывялі да наслаення ў літаратурных творах некалькіх напрамкаў: постмадэрнізм суседнічаў з рэалізмам і нават авангардызмам.
Камедыяграфія — сукупнасць камедый пэўнага аўтара, перыяду, літаратуры, эпохі.
Каліграма — верш, радкі якога ўтвараюць сабой малюнак. У сучаснай літаратуры некаторыя асаблівасці постмадэрнізму можна акрэсліць так:
- адсутнасць адзіных эстэтычных крытэрыяў, адмаўленне аўтарытэтаў, адпаведнасць прынцыпу «кожнаму твору — свае правілы»;
- парадаксальнасць і крайнасці ў выяўленні ідэі твора, сціранне любых меж;
- успрыманне свету як адчужанага, пазбаўленага сэнсу і ўпарадкаванасці;
- двухсэнсоўнасць інтэрпрэтацыі, шматслойнасць мастацкіх тэкстаў;
- псеўдадакументалізм, «гульня ў рэальнасць»;
- цікавасць да таемнага, схаванага, эзатэрычнага;
- знарочыста хаатычная, мазаічная кампазіцыя і прыхільнасць да мантажу, калажу, розных відаў пераасэнсавання і цытавання;
- вольнае і часам іранічнае стаўленне да класікі, парадзіраванне;
- цьмянасць аўтарскага «я», імкненне аўтара адсутнічаць у творы або схавацца пад маскай.
Працэс з’яўлення ў літаратуры новых мастацкіх напрамкаў і метадаў няспынны. Аднак у сучаснай беларускай літаратуры не ўсе яны аднолькава замацаваліся або атрымалі развіццё. Адны зніклі, іншыя відазмяніліся праз грамадскія і культурныя падзеі, займелі новае напаўненне, гучанне.