§ 26. Развіццё беларускай савецкай культуры ў другой палове 1940-х — 1980-я гг.

3. Выхад беларускай навукі на новыя рубяжы. Удзел беларусаў у асваенні космасу

У пасляваенны перыяд прыярытэтнымі кірункамі навуковых даследаванняў сталі фізіка-матэматычныя і прыродазнаўчыя навукі. Вялікі ўклад у развіццё айчыннай генетыкі зрабілі акадэмікі А. Жэбрак і В. Купрэвіч. На ўсесаюзны ўзровень беларускую аграрную навуку вывелі даследаванні П. Альсміка і Г. Багамолава.

Пад кіраўніцтвам акадэміка В. Купрэвіча Акадэмія навук БССР стала ініцыятарам развіцця даследаванняў у галіне ядзернай энергетыкі і будаўніцтва ў Беларусі атамнай элект­растанцыі.

З 1969 па 1987 г. Акадэмію навук БССР узначальваў беларускі вучоны-фізік М. Барысевіч. У гэты час навукоўцы рэспублікі дасягнулі значных поспехаў у галіне матэматыкі, фізікі, электронна-вылічальнай тэхнікі, медыцыны, біялогіі.

Хірургам-артапедам, акадэмікам Г. Ілізаравым быў створаны ўніверсальны апарат фіксацыі для лячэння пераломаў і дэфармацый костак. Выбітным хірургам-афтальмолагам была Т. Бірыч, якая ўпершыню ў Савецкім Саюзе прымяніла метад крыяхірургіі пры захворваннях вачэй. Акадэмік АН БССР М. Мацапура распрацаваў і ўкараніў у вытворчасць высокаэфектыўныя тэхналогіі механізаванага асваення забалочаных зямель і ўборкі бульбы.

Вялікі ўклад у развіццё авіябудавання зрабіў ураджэнец Віцебшчыны, авіяканструктар, двойчы Герой Сацыялістычнай Працы П. Сухі. Сканструяваныя ім унікальныя самалёты пад маркай «Су» сталі асновай савецкай авіяцыі, а таксама Ваенна-паветраных сіл Рэспублікі Беларусь.

Беларускія лётчыкі-касманаўты стаялі ля вытокаў развіцця савецкай касмічнай праграмы. Ураджэнцы Беларусі П. Клімук і У. Кавалёнак здзейснілі па тры касмічныя палёты. Іх уклад у асваенне космасу быў ад­значаны савецкім кіраўніцтвам, абодва сталі двойчы Героямі Савец­кага Саюза.