§ 22-1. ЭНЕРГЕТЫЧНЫЯ КРЫЗІСЫ Ў СУСВЕТНАЙ ГАСПАДАРЦЫ І ІХ УПЛЫЎ НА ЗМЯНЕННЕ ГЕАГРАФІІ ГАЛІНЫ
Прычыны энергетычных крызісаў у свеце. Працэсы глабалізацыі і інтэграцыі на рэгіянальным і сусветным узроўнях з сярэдзіны ХХ да пачатку ХХІ ст. паўплывалі на інтэнсіўнасць і раўнамернасць развіцця вытворчасці і размеркавання выгод. Галоўным вынікам адзначаных працэсаў з’явілася серыя глабальных канфліктных сітуацый у вобласці попыту і прапановы на энергетычныя рэсурсы.
Свет і Беларусь. Якая структура паліўна-энергетычнага комплексу Беларусі?
Энергетычны крызіс — гэта крызіс, які выкліканы вострым недахопам першасных крыніц энергіі і які адлюстроўвае дыспрапорцыі паміж ростам спажывання энергетычнай сыравіны і аб’ёмам яе вытворчасці.
Крызісныя з’явы ў энергетычнай галіне сусветнай гаспадаркі абумоўлены трыма асноўнымі групамі прычын: 1) прыроднымі і тэхнагеннымі; 2) геапалітычнымі; 3) эканамічнымі (мал.157-1). Акрамя таго, у цяперашні час вылучаюць і лагістычны фактар, звязаны з праблемамі патокаў і транспарціроўкі энергетычных рэсурсаў.
Энергетычны крызіс характарызуецца некалькімі адметнымі рысамі (мал.157-2). У ХХІ ст. геапалітычны фактар становіцца вызначальным у развіцці энергетыкі свету і крызісных сітуацый у ім.
Клуб знаўцаў-географаў. Крызіс у нафтавай сферы 2020 г. з’явіўся горшым за апошнія 100 гадоў. Першым фактарам, які негатыўна паўплываў на рынак, сталі прыпыненне вытворчасцей па ўсім свеце на фоне COVID-19, закрыццё дзяржаўных меж у мэтах стрымлівання распаўсюджання захворвання і зніжэнне актыўнасці авіязносін. Другім фактарам стаў выхад Расіі і Саудаўскай Аравіі са здзелкі АПЕК+ па скарачэнні здабычы нафты, які абваліў цэны на сыравіну амаль да 20-гадовага мінімуму.