§ 20. Свет на шляху да новай сусветнай вайны
Ключавая ідэя: палітыка «прымірэння» агрэсара прывяла да радыкальнага змянення балансу сіл у Еўропе, аслаблення геапалітычных пазіцый Вялікабрытаніі і Францыі. Вайна стала непазбежнай.
Версальска-Вашынгтонская сістэма міжнародных адносін, створаная пасля Першай сусветнай вайны, задавальняла многія краіны, акрамя Германіі, Японіі і Італіі. Гэтыя тры дзяржавы ў далейшым і стварылі ачагі новай сусветнай вайны. З усталяваннем таталітарных рэжымаў у Італіі, а затым і ў Германіі ўсё больш выразна абазначаліся іх агрэсіўныя памкненні. Фашысцкія ўрады гэтых краін ставілі сваёй мэтай перагледзець Версальскі і іншыя мірныя дагаворы і стварыць «новы сусветны парадак». Ліга Нацый, у статуце якой былі прадугледжаны і калектыўныя меры супраць агрэсара для вырашэння канфліктных сітуацый, на жаль, не змагла забяспечыць жаданай стабільнасці ў Еўропе.
4. Фарміраванне блока агрэсіўных дзяржаў
У 1936 г. А. Гітлер і Б. Мусаліні, бачачы, што дэмакратычныя дзяржавы фактычна адмовіліся дапамагаць іспанскаму ўраду, вырашылі сфарміраваць альянс, які атрымаў назву «Вось Берлін — Рым» і меў на мэце задавальненне тэрытарыяльных амбіцый фашысцкіх дыктатараў.
25 лістапада 1936 г. у Берліне адбылося падпісанне Германіяй і Японіяй Антыкамінтэрнаўскага пакта, па якім яны абавязаліся весці сумесную барацьбу супраць дзейнасці Камінтэрна. У дадатак быў складзены сакрэтны пратакол, згодна з якім у выпадку вайны аднаго з бакоў з СССР другі будзе ствараць спрыяльныя ўмовы для яе вядзення. Праз год да Антыкамінтэрнаўскага пакта далучылася Італія.
22 мая 1939 г. Германія і Італія заключылі дагавор аб саюзе і дружбе, вядомы як «Стальны пакт». У выпадку вайны бакі абавязваліся аказваць адзін аднаму ўсебаковую ваенную і эканамічную дапамогу. Германія саступала Італіі Паўднёвы Ціроль. Японія да «Стальнога пакта» не далучылася. Палітычны саюз трох агрэсіўных дзяржаў — «Вось (трохвугольнік) Берлін — Рым — Токіа» — не стаў рэальным саюзам.