§ 18-1. Вызваленчы рух і рэвалюцыі ў краінах Азіі і Афрыкі
Ключавая ідэя: у міжваенны перыяд краіны Азіі, Афрыкі і Лацінскай Амерыкі працягвалі барацьбу за незалежнасць, і толькі Японія стала на шлях знешнепалітычнай экспансіі.
У пачатку ХХ ст. большасць краін Азіі і Афрыкі ўсё яшчэ захоўвалі сваю нацыянальна-культурную самабытнасць і знаходзіліся ў рознай ступені залежнасці ад вядучых еўрапейскіх дзяржаў. Асаблівасцю ўсходніх цывілізацый (за выключэннем Японіі) было захаванне аграрна-традыцыйнага ўкладу жыцця. Аднак новыя тэндэнцыі ХХ ст. паступова пранікалі і ў гэтыя краіны. Новыя формы ў параўнанні з ранейшым перыядам прымалі нацыянальна-вызваленчыя рухі. Краіны Лацінскай Амерыкі, хаця і дабіліся незалежнасці, знаходзіліся пад вялізным уплывам Еўропы і ЗША.
Пытанні
1. Што стрымлівала і што садзейнічала мадэрнізацыі сацыяльна-палітычнай і эканамічнай сістэм краін Усходу ў міжваенны перыяд?
2. Вызначце значэнні паняццяў: «мандат», «мандатарый», «падмандатная тэрыторыя». Растлумачце, чаму Д. Лойд Джордж ахарактарызаваў мандатную сістэму наступным чынам: «Мандаты з’яўляюцца проста маскіроўкай для анексій».
3. У міжваенны перыяд многія краіны Азіі, Афрыкі і Лацінскай Амерыкі сталі на шлях мадэрнізацыі. Пакажыце, як адбываўся гэты працэс, на прыкладзе адной з краін.
4. Вызначце асаблівасці сацыяльна-эканамічнага развіцця краін Лацінскай Амерыкі ў міжваенны перыяд.
5. Складзіце табліцу «Нацыянальна-вызваленчы рух у краінах Усходу ў міжваенны перыяд». На чым заснавана агульнасць нацыянальна-вызваленчага руху ў краінах Усходу? Якія фактары абумовілі яго адрозненні?
